Enternasyonal olarak tüm işçi ve emekçilerin kutladığı 1 Mayıs Uluslararası İşçi Bayramı, Türkiye’deki adıyla Emek ve Dayanışma Günü, ülkemizde bir süredir Taksim Meydanı hariç her yerde kutlanıyor.
‘Kanlı’ 1 Mayıs olarak bilinen 1977 1 Mayıs’ından beri tarihi bir öneme sahip olan Taksim’deki kutlamalar, 2013 yılından beri yapılmıyor.
İŞKENCE İLE GÖZALTINA ALINDILAR
DİSK, KESK, Türk –İş ve Türk TTB’den oluşan “1 Mayıs Tertip Komitesi”, 2013 yılında İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu'nun kısıtlama kararına karşın 1 Mayıs'ta Taksim için çağrı yapmıştı. Yasağa rağmen Taksim'e çıkan kitleye polis saldırısı gerçekleşmiş ve onlarca kişi yaralanmıştı.
1 Mayıs'ı 2014 ve 2015 yılında da Taksim'de kutlamak isteyen sendika üyeleri ve siyasi parti temsilcileri olmuş, onlar da işkence ile gözaltına alınmıştı.
2016’dan 2019’a kadar Bakırköy ve Maltepe meydanlarında kutlanan 1 Mayıs, 2020 ve 2021 yıllarında Covid-19 pandemisi sebebiyle kutlanmamış, 2022 ve 2023 yılında ise Maltepe'de kutlanmıştı.
TAKSİM'E ÇIKMAK İSTEYENLERE DAVA AÇILIYOR
İstanbul Valiliği, Taksim için 1 Mayıs gününe toplantı ve yürüyüş yasağı koyuyor, metroda Taksim ve Şişhane duraklarını kapatıyor, İstiklal Caddesi'ne girişleri yasaklıyor.
Taksim'e çıkmak isteyen kişiler ise 2911'e (Gösteri ve Toplantı Yürüyüşleri Kanunu) muhalefetten gözaltına alınıyor, haklarında davalar açılıyor.
2024 İÇİN DE 1 MAYIS İÇİN TAKSİM'E ÇAĞRI YAPILDI
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Başkanı Arzu Çerkezoğlu, 1 Mayıs ile ilgili yaptığı açıklamasında, "1 Mayıs 2024'te yüzümüzü Taksim'e dönüyoruz" diyerek Taksim'e çağrı yapmıştı.
Kamu Emekçileri Sendikası da DİSK gibi 1 Mayıs'a çağrı yapmıştı.
Birçok sol, sosyalist parti de 1 Mayıs için Taksim'e çağrı yapmıştı.
KESEK İSTANBUL ŞUBELER PLATFORMU DÖNEM SÖZCÜSÜ HÜSEYİN TOSU: BU SİSTEMLE SORUNU OLAN HERKESİ TAKSİM’E BEKLİYORUZ
Mezopotamya Haber Ajansı'ndan Ferdi Bayram'a konuşan KESK İstanbul Şubeler Platformu Sözcüsü Hüseyin Tosu, sendikasının 1 Mayıs için Taksim çağrısını yineledi.
1 Mayıs'ın işçi ve emekçiler için mücadele günü olduğunu belirten Tosu, işçilerin örgütlenmek ve tek çatı altında mücadele etmelerini güçlendirdikleri önemli bir gün olduğunu söyledi.
Tüm sendika, parti ve demokratik kitle örgütlerine çağrıda bulunan Tosu, şunları söyledi:
“Her gün artan enflasyon, yoksulluk ve kamu emekçilerin sorunu ve işsizlik bir bütün olarak emekçilere yüklenmiştir. Kamu emekçileri yoksullaşmış ve yaşamlarını sürdüremez hale gelmiştir. Biz burada taleplerimizi en iyi şekilde haykıracağız. Taksim bir hafızadır. 77 Mayıs’ında onlarca emekçi katledildi. 89 Mayıs'ında birçok emekçimiz katledilmiştir. Dolayısıyla emekçiler tarihsel bir role ve misyona sahiptir. Bu yıl 1 Mayıs Taksim’de kutlayacağımızı kamu emekçileri adına burada duyurmak istiyoruz. Artık mızrak çuvala sığmaz hale geldi. Emekçiler ve ezilenler iktidara dur dedi! İnsanlar yoksul ve geçinemiyor. Yoksulluk sınırı altında yaşıyor. Bu seçim sonucu Türkiye halkları ve emekçileri için olumlu bir mesajdır. Biz Taksim konusunda ısrarcıyız. Bu sistemle sorunu olan herkesi Taksim’e bekliyoruz. Biz çalışanlar olarak örgütlenip bu sistemi değiştirebileceğimiz ve sistemi emekçilerin lehine dönüştürebileceğimize inanıyoruz."
AYM KISITLMAYA HAK İHLALİ DEMİŞTİ
DW’den Alican Uludağ’ın haberine göre, Anayasa Mahkemesi (AYM), 2014 ve 2015 yıllarında İstanbul Taksim Meydanı'nın 1 Mayıs İşçi Bayramı kutlamalarına yasaklanması ve kutlamak isteyen sendikalara polisin müdahale etmesi nedeniyle iki ayrı hak ihlali kararı verdi. 1 Mayıs 1977'deki kutlamalar sırasında 34 kişinin öldüğü Taksim'in işçiler açısından sembolik anlamı olduğunu belirten mahkeme, "Taksim Meydanı emekçilerin ortak hafızasıdır" demişti.
Yüksek Mahkeme, 12 Ekim 2023'te yaptığı toplantıda başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Her başvurucuya 18'er bin TL manevi tazminat ödenmesine hükmeden mahkeme, kararın bir örneğinin "benzer hak ihlallerinin önlenmesi amacıyla bilgi için" İstanbul Valiliğine, İstanbul Emniyet Müdürlüğüne ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine de karar verdi.
KARARIN GEREKÇESİ
AYM'nin kararının gerekçesinde, Taksim Meydanı'nın işçiler açısından önemine işaret edildi. Taksim Meydanı'nda 1 Mayıs 1997 İşçi Bayramı kutlamalarına 500 bin kişinin katıldığı anlatılan kararda, bu kutlamalar sırasında yaşanan kargaşa ve gerçek mermilerin kullanılması sonucunda 34 kişinin hayatını kaybettiği, çok sayıda kişinin yaralandığı kaydedildi. Bu tarihten sonra Taksim Meydanı'nın başta işçiler ve sendikalar olmak üzere farklı kesimler için 1 Mayıs kutlamalarında sembolik bir değer kazandığı anlatılan kararda, "Meydana gelen olaylar toplumsal hafızaya kazınmış, uzun yıllar devam eden soruşturmalardan ve yargılamalardan hiç kimse ceza almamıştır. Sendikalar ile devlet yetkililerinin karşılıklı suçlamaları bugüne kadar canlılığını korumuştur" denildi.