Kadri Duman
Yumurtalık’ta büyük gemilerin manevra alanları olmadığını aktaran Araştırmacı Yazar Abdullah Ayan, planlanan bölgede ya konteyner terminal limanı yapılabilmesini teminen jeostratejik öneme sahip, uluslararası sözleşme veya anlaşmalarla güvence verilen Baku-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol terminalinin oradan başka yere kaydırılması, ya da konteyner limanına 24 bin konteyner taşıyan 400-500 metre uzunluğundaki gemilerin güvenlikli yanaşma manevra olanağı sağlanacağı daha güvenli bir yer bulunması gerektiğini ifade ederek, “İkisinin bir arada olamayacağını ben değil limitlerin zorlandığı ÇED dosyası söylüyor” dedi.
SEÇİLEN YER,BOTAŞ’IN 400 METRELİK GÜVENLİK MESAFESİNİN DIŞINDA
Konteyner Limanının ÇED dosyasıyla ilgili bilgi veren Ayan, Botaş’ın ÇED dosyasına eklenen yazıda Ana Konteyner Limanının Botaş ve BTC Liman İşletme Bölgesinin sınırlarını ihlal etmeyecek şekilde yapılması gerektiğini belirttiğini aktardı. Ayan şunları söyledi: “Yani BOTAŞ diyor ki “Uluslararası anlaşmalara dayanarak yaptığımız petrol yüklemelerini Askeri Güvenlik ve Yasak bölgeler yönetmeliği çerçevesinde stratejik değeri haiz her türlü yer ve tesislerin dış sınırlarından itibaren 400 metrelik mesafe, faaliyetlerimizin güvenliği açısından önemli sınır çizgisi. Ve liman için düşünülen sahanın uzaklığı 410 metre olup kurum görüşünde belirtilen 400 m’lik güvenlik mesafesi dışında kalıyor. Daha da önemlisi; Proje alanı Sanko Limanı ile BTC Haydar Aliyev Deniz Terminali arasında bulunmaktadır.
Söz konusu konteynır limanına gelen gemilerin limana giriş ve çıkışlarında, BTC Haydar Aliyev Deniz Terminali gibi dünyada sıralamada olan bir petrol terminaline yanaşmış bulunan ve tonajı 300 bin DWT ‘a kadar ulaşabilecek devasa ham petrol gemilerine takribi 200-300 metre mesafeden geçebilecektir. Proje limana hizmet vermesi gereken ana konteynır (mother ship) gemilerinin büyüklüğü ve güverte üstüne yüklü bulunacak konteynırların oluşturacağı rüzgâr alanı sebebiyle bölgenin hâkim rüzgarlarının etkisi yanaşma ve kalkış manevraları üzerinde ciddi riskler oluşturacaktır. Olası bir kazada ise tankerlerin ve petrol dolum tesisinin sebebiyet verebileceği kirlilik çok ileri düzeyde olacaktır. Bunun yanı sıra proje liman ve mevcut BTC Haydar Aliyev Deniz Terminalinde rutin faaliyetler esnasında, yaşanabilecek deprem, yangın vs gibi bir acil durumda, gemilerin römorkör eşliğinde ve kılavuz kaptan marifetiyle gerçekleştirmesi gereken kalkış manevralarını zaruriyet sebebiyle römorkör ve kılavuz kaptansız yapmaları durumunda riskin çok daha tedirgin edici boyutlara çıkabileceği unutulmamalıdır. Ayrıca Proje limanın hizmet vermesi planlanan 9520 adet geminin gerçekleştireceği manevraların BTC Haydar Aliyev Deniz Terminali ile çakışma durumu çok sık yaşanabileceğinden her iki terminal açısından da kaybedilecek zamanın sektörde ciddi ticari kayıplara sebebiyet verebileceği dikkate alınmalıdır. Aynı bölgede bulunan benzer, Botaş ve BTC petrol terminalleri ve yakın geçmişte imar planı onaylanan Ceyhan Petrokimya Endüstri Bölgesi Yönetim A.Ş. konteynır terminali arasında bırakılan emniyetli mesafe dikkate alındığında proje limanın yerinin uygun olmayacağını belirtmek isterim. Her ne kadar BTC Haydar Aliyev Deniz Terminalini çevreleyen 400m’lik sınır özel güvenlik bölgesi olsa da bu sınır emniyet kaygılı yeterli olmayacaktır.”
ÇED DOSYASI İKİSİNİN BİR ARADA OLAMAYACAĞINI SÖYLÜYOR
Abdullah Ayan, “Planlanan bölgede ya konteyner terminal limanı yapılabilmesini teminen jeostratejik öneme sahip, uluslararası sözleşme veya anlaşmalarla güvence verilen Baku-Tiflis-Ceyhan (BTC) petrol terminalinin oradan başka yere kaydırılması, ya da konteyner limanına 24 bin konteyner taşıyan 400-500 metre uzunluğundaki gemilerin güvenlikli yanaşma manevra olanağı sağlanacağı daha güvenli bir yer bulunması gerektiğini ifade ederek, “İkisinin bir arada olamayacağını ben değil limitlerin zorlandığı ÇED dosyası söylüyor” dedi.