Instagram'ın Türkiye genelinde BTK kararıyla engellenmesinin ardından internet kullanıcıları Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) de internet sitesine ulaşamıyor.
Instagram'ın kapatıldığı günün sabahında AYM, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın basın ve ifade özgürlüğüne müdahale edebilecek bazı yetkilerini iptal ettiğini duyurdu. AYM, konuyla ilgili sosyal medya hesabından yayımladığı kararın paylaşımını bir saat geçmeden sildi.
Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında AYM kararının, BTK'nın instagram hesabına erişim yasağıyla aynı güne denk gelmesi dikkati çekti. BTK, İletişim Başkanı Fahrettin Altun'un, sosyal medya platformu Instagram'a bugün erişim engeli getirmişti. İletişim Başkanı Altun Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Haniye'nin öldürülmesinin ardından, "Heniye'nin şehadeti dolayısıyla insanların taziye mesajı yayınlamasını herhangi bir gerekçe göstermeden engelleyen sosyal medya platformu Instagram'ı da şiddetle kınıyorum" mesajını paylaşmıştı.
AYM'DEN AÇIKLAMA
Konuya ilişkin AYM'den "Kamuoyuna Duyuru" başlığı ile yapılan paylaşımda, "66 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin bazı kurallarını iptal eden 2020/88 esas sayılı kararımız 2/8/2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış olup erişime açıktır. İnternet trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır" denildi.
Daha sonra AYM'nin internet sitesine girenler "The service is unavailable" (Hizmet kullanılamıyor) hatası ile karşılaştı.
KARARDA NELER VAR?
Anayasa Mahkemesi, CHP'nin yaptığı "İletişim Başkanlığının 17 Eylül 2020 tarihli ve 66 numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin bazı maddelerinin Anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptali ve yürürlüğünün durdurulmasına ilişkin" başvurusunu inceleyerek, karara bağlamıştı.
CHP'nin dava dilekçesinde, "Kurallarla, Başkanlığa verilen stratejik iletişim ve kriz yönetimine ilişkin görevlerin, haberleşme ve basın özgürlüğüyle ilgili olması nedeniyle kanunla düzenlenmesi gerektiği, temel hak ve özgürlüklerin Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenemeyeceği, kurallarda öngörülen görevler kapsamında alınacak tedbirlerin genel çerçevesinin ilke ve esaslarının belirlenmediği ve kuralların Anayasa’ya aykırı olduğunu" belirtilmişti.
Davaya konu olan kurallarda ise "Türkiye Cumhuriyeti’ne yönelik iç ve dış tehdit unsurlarını analiz ederek stratejik iletişim ve kriz yönetimi açısından gerekli tedbirleri uygulamanın ve Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen psikolojik harekât, propaganda ve algı operasyonu faaliyetlerini belirleyerek her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunmanın, İletişim Başkanlığı bünyesinde ihdas edilen Stratejik İletişim ve Kriz Yönetimi Dairesi Başkanlığının görevleri arasında olduğunun düzenlendiği" ifade edildi.
AYM kararında, söz konusu kuralların düzenlendiği 66 numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 5'inci maddesiyle 14 numaralı İletişim Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne eklenen 6/A maddesinin c ve ç bentlerinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verildi.
Mahkemenin kararında, "Anayasa’nın 104. maddesinde, 'Anayasa’nın İkinci kısmının Birinci ve İkinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle Dördüncü Bölümü’nde yer alan siyasi haklar ve ödevlerin Cumhurbaşkanlığı Kararnameleriyle düzenlenemeyeceğinin belirtildiği" vurgulandı.
"Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır"
Mahkeme kararında şu ifadelere yer verildi:
"Dava konusu kurallarla, Türkiye Cumhuriyeti’ne karşı yürütülen algı operasyonu faaliyetleri neticesinde oluşan krizin stratejik iletişimle yönetilmesine ilişkin tedbirler alınması ve her tür manipülasyon ile dezenformasyona karşı faaliyette bulunulması amaçlanmaktadır. Kurallar uyarınca alınacak tedbirler ve yapılacak faaliyetlerin Anayasa’nın 26. maddesinde yer alan düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti ile 28. maddesinde yer alan basın hürriyetine müdahale teşkil edeceği açıktır. Bu bağlamda kuralların, kapsamları itibarıyla Anayasa’nın İkinci Kısım İkinci Bölümü’nde yer alan kişi hakları ve ödevleri ile ilgili düzenlemeler içerdiği görülmüştür. Sonuç olarak kuralların Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır.
'BAŞKANLIĞIN 'HER TÜR MANİPÜLASYON VE DEZENFORMASYONA KARŞI FAALİYETTE' BULUNMA YETKİSİ İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNE AYKIRI BULUNDU'
Bilişim hukukçusu Prof. Dr. Yaman Akdeniz, "Anayasa Mahkemesi'nin İletişim Başkanlığı ve iptal edilen yetkisini açıklıyorum. Bu karar zaten bu sabah Resmi Gazete'de yayınlandı. Böylece Başkanlığın 'her tür manipülasyon ve dezenformasyona karşı faaliyette' bulunma yetkisi ifade özgürlüğüne aykırı bulunarak, iptal edildi" dedi.
