Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Aplarslan Bayraktar, ‘Dünya Bankası Türkiye Enerji Dönüşümü Çalıştayı’na katıldı. Çalıştayda enerji dönüşümünün kritik yönleri tartışılarak, Türkiye’nin enerji dönüşümü hedefleri, enerji dönüşümü yol haritası ve bu konuda Dünya Bankası ile işbirliği geliştirme konuları değerlendirildi. Çalıştayda konuşan Bakan Bayraktar, mevcut proje portföyünün yanı sıra enerji dönüşümünü hızlandırmak için uluslararası finansal kuruluşlarla iş birliğinin ileri seviyeye taşınması gerektiğini ifade etti. Bayraktar, geleneksel enerji sistemlerinde çok köklü bir değişiklik olacağını belirterek, bu noktada özellikle birçok paydaş ve uluslararası finansal kuruluşlarla işbirliğinin önemli olduğunu kaydetti. Türkiye’nin enerji arz güvenliğini emniyete almaya ve ithalat bağımlılığını azaltmaya çalışan bir ülke olduğuna dikkati çeken Bayraktar, enerji dönüşümünde stratejik adımlar atılması ve enerji dönüşümü sürecinin iyi yönetilmesi gerektiğini vurguladı.
“10 yıl içerisinde de yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım hedefimiz var”
Türkiye’nin yenilenebilir enerjide iddialı hedefleri olduğunu ve bu hedefler için şebekelerin ihtiyaç duyduğu yatırımları yapmaları gerektiğini ifade eden Bayraktar, “Burada bizim karşı karşıya olduğumuz birkaç zorluk var. Bunların en başındaki husus, sistem işletmesinin, yani bizim elektrik işletim sistemimizin sağlıklı bir şekilde bu kadar yenilenebilir kaynağı sisteme katarken, doğru bir şekilde yönetilmesi ve bunun güçlendirilmesi ihtiyacı. Bu anlamda iletim sistemimizi genişletmek, artan bu ihtiyacı karşılayacak yeni yatırımları, kapsamlı yatırımları yapabilmek için de önümüzdeki 2030 yılında, 10 yıl içerisinde yaklaşık 10 milyar dolarlık bir yatırım hedefimiz var. Dolayısıyla daha güçlü bir iletişim şebekesinin sahibi olan bir Türkiye, aynı zamanda komşularıyla elektrikli iletim bağlantı kapasitesi daha artmış bir ülke. Bugün Gürcistan’da bizim 700 megawatı bulan bir enterkonneksiyonumuz var ama mevcut kapasiteleri mutlaka artırmamız lazım. Avrupa yönünde mutlaka Bulgaristan’la ve Yunanistan’la olan mevcut enterkonneksiyon kapasitemizi daha da arttırmamız lazım. Dolayısıyla bir taraftan enterkonneksiyon kapasitesi artmış, iletim şebeke yatırımları, genişleme yatırımları artmış bir Türkiye’den bahsediyoruz” diye konuştu.
“Yatırımların hayata geçmesi için en önemli konulardan bir tanesi finansman”
Bayraktar, bugüne kadar tahsis edilen 80 bin watt’lık kapasitelerin hayata geçirilebilmesi için izin süreçlerinin önemine vurgu yaparak, "Yatırımcılarımızın elinde olan mevcut kapasiteler, bu yeni tahsis edeceğimiz kapasitelerle alakalı mutlaka gerekli izin süreçlerinin, birçok farklı kurumdan alınan izin süreçlerinin bir şekilde sadeleştirilmesi, basitleştirilmesi ve bunların çok daha hızlı bir şekilde ama herhangi bir çevreyle ilgili değerlendirme eksik yapılmaksızın en kısa sürede yatırım yapılabilir hale gelmesi. Elbette ki bu yatırımların hayata geçmesi için en önemli konulardan bir tanesi finansman. Onun için bu toplantı çok çok daha önemli. Bu finansmanın da sağlıklı bir şekilde sürdürülebilir finansal yapıda sağlanmasını hedefliyoruz. Elbette ki sürdürülebilir enerjinin geleceği için yenilenebilir projelerimizin yanı sıra önemli unsurlardan bir tanesi bunların ekipman tedariki. Yani bizim mutlaka güneş panelleri, rüzgar santralleri için türbinlerin sağlıklı bir şekilde herhangi bir tedarik zincirinde kırılmaya sebebiyet vermeden veya önümüzdeki süreçte bu anlamda yaşanacak sıkıntıları aşacak şekilde de doğru bir değer zinciri içerisinde konumlandırılması ve çözülmesi gerekiyor” şeklinde konuştu.
“Enerji verimliliğinde Türkiye’nin yaklaşık 20 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacı var”
Binalarda, tarımda, ulaştırmada ve birçok farklı sektörde enerji verimliliğinde ciddi bir potansiyel olduğunu belirten Bayraktar, “Türkiye olarak biz bu konuda bakanlık olarak özellikle bu işin koordinasyonundan sorumlu kurum olarak 2024-2030 yıllarını kapsayan bir Ulusal Enerji Verimliliği Eylem Programı tanımladık. Burada adeta her sektörde hangi alanlarda ne kadarlık bir iyileştirme yapacağımızı ifade ettik. Buna göre Türkiye’nin bu süre içerisinde yaklaşık 20 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacı var. Bir yatırım hedefi var. Bunun sonucunda da primer enerjide yüzde 16’lık bir tasarruf ve dolayısıyla enerji yoğunluğunu iyileştirme ve aynı zamanda yaklaşık 100 milyon tonluk bir karbon emisyonundan da kaçınma gibi bir sonuç ve hedefle karşı karşıyayız. Dolayısıyla enerji verimliliği konusu bizim büyük bir dikkatle üzerine eğileceğimiz, yine burada uluslararası finansal kuruluşlarla birlikte işbirliği yapacağımız önemli alanlardan bir tanesi” değerlendirmesinde bulundu.
Yeşil hidrojenin de enerji dönüşümünde önemli yeri olduğunu ifade eden Bayraktar, hidrojen üretim kapasitesinin geliştirilmesinde üretimden depolamaya, dağıtıma kadar geniş bir yelpazede çok yakın iş birliğine ihtiyaç duyulduğunu ve bu konuda Dünya Bankasının katkılarıyla yeni projeler geliştirilebileceğini kaydetti.
“Kömürde karbonsuzlaşma veya karbon yoğunluğunu düşürmeyle alakalı bir program üzerinde çalışıyoruz”
Bayraktar, Türkiye’nin karbon nötr bir ekonomiye gitmesi için kömürle alakalı da bir planlamanın olması gerektiğine işaret ederek, "Kömürde de özellikle karbonsuzlaşma veya karbon yoğunluğunu düşürmeyle alakalı bir program üzerinde çalışıyoruz. Kömür santrallerinin geleceğiyle ilgili bir dönüşüm programı üzerinde çalışıyoruz. Bu yıl bitmeden bir dönüşümle alakalı, kömür santrallerimizin düşük karbona geçişiyle alakalı bir planlamayı inşallah kamuoyuyla paylaşırız. Bu konudaki teknik çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.
