BU TOPRAKLARIN DEPREMLERİ (I)

Abone Ol

Türkiye 1500'lü yıllardan itibaren farklı zamanlarda 7 ve üstü büyüklüğünde 23 depremle sarsıldı. Bazıları çok büyük hasara ve can kaybına neden olan depremler yüzünden bazı şehirler adeta yeniden kurulmuş. Uzmanların bu topraklar üzerindeki fay hattı ve risk incelemelerine bakınca tüm bu tarihsel geçmişi görmek yaşananları bir kez daha gözden geçirmemize neden oluyor.

1509 İSTANBUL DEPREMİ

“Küçük Kıyamet” olarak bilinen 1509 İstanbul Depremi kimi kaynaklara göre 7,2 kimi kaynaklara göre 8 büyüklüğündeydi. 50 saniye sürdüğü aktarılan deprem en çok hasarı İstanbul’a verdi fakat etkisi Bolu’dan Edirne’ye kadar hissedildi.

Rivayete göre İstanbul ve Pera’da depremin kendini hissettirmediği, tahribat yaratmadığı tek bir ev bile kalmadı ve deprem aynı zamanda tsunamiye de neden oldu. 10 metreyi aşan dalgalar yüzünden Yedikule ve Galata'da deniz kıyısındaki pek çok ev sulara gömüldü.

O tarihlerde yaklaşık olarak 160.000 nüfusa sahip olduğu tahmin edilen İstanbul'da kimi kaynaklara göre 4 bin kişi kimi kaynaklara göre de 13 binden fazla insan hayatını kaybetti, 10 binden fazla kişi ise yaralandı. İnsanlar evlerini kaybetmenin yanı sıra, su şebekesinin ve değirmenlerin zarar görmesi sebebiyle yiyecek ve sudan mahrum kaldı.

Artçılarının aylarca sürdüğü depremden sonra toplanan Divan-ı Hümayun, depremin izlerini silebilmek için her evden 22 akçe ek vergi toplanmasına karar verdi. Anadolu'dan 37 bin, Rumeli'den 29 bin işçi ve usta İstanbul'a getirildi. Şehrin imarı için işçi ve malzeme temini zaman aldığından İstanbullular 1509 kışını derme çatma yapılarda büyük zorluklar içinde geçirmek zorunda kaldı.

DOĞU İZMİR DEPREMİ

23 Şubat 1653’te meydana gelen deprem 7,5 büyüklüğündeydi. İzmir ve Aydın olmak üzere Ege Bölgesi’ni etkileyen depremde 2 bin 500 kişi hayatını kaybetti. 

KUZEY ANADOLU DEPREMİ

17 Ağustos 1668 depremi Anadolu tarihinde bilinen en şiddetli deprem olup, 7,8 veya 8,0 büyüklüğünde gerçekleştiği sanılıyor. Kuzey Anadolu Fay Hattı’nın 600 km'lik bir bölümü tek kırılma ile batıda Bolu'dan doğuda Erzincan'a kadar geniş çapta hasara neden oldu. Ölü ve yaralı sayısı net değildir ama bitmek bilmeyen artçılar yüzünden Orta Karadeniz Bölgesi halkının aylarca dağlara kurulan çadırlarda hatta mezarlıklarda yaşamasına neden oldu.

1688 İZMİR DEPREMİ

10 Temmuz 1688’de meydana gelen deprem o zamanki kayıtlara göre 30 saniye sürdü. Ve bu süre İzmir’in neredeyse yerle bir olmasına yetti. 7,0 büyüklüğündeki depremin ardından oluşan tsunami nedeniyle limanda bulunan gemiler alt üst oldu. 16 binden fazla insanın hayatını kaybettiği depremi yangın felaketi takip etti. İki büyük felaketin ardından şehirde salgın hastalık tehlikesi oluştu.