Devrim KARTAL
Marmara Denizi'nin Bursa kıyıları, özellikle Mudanya bölgesinde, geçtiğimiz bahar mevsiminde mikroskopla görülebilen planktonların yoğun çoğalması sonucu ortaya çıkan mavi renkli parlamalarla büyüledi. Gece karanlığında suların yer yer aydınlanması, vatandaşların büyük ilgisini çekti. Deniz tabanında kahverengi birikintilerin olduğu bölgelerde suya temas edildiğinde parlak mavi ışığın saçılması, bu doğa olayını daha da etkileyici bir hale getirdi.
Nadir rastlanan bu deniz biyolojisi olayını canlı izlemek isteyenler, gece saatlerinde Mudanya kıyılarına akın etti. Denizin altından gelen bu ışıklı şölen, hem görsel bir harika sundu hem de bilimsel olarak deniz ekosisteminin benzersiz yönlerini gözler önüne serdi.
Biyolüminesans Nasıl Oluşur ?
Denizlerde zaman zaman meydana gelen ve gözlemleyenleri hayrete düşüren mavi parlamalar, bilim dünyasında "biyolüminesans" olarak bilinen bir fenomenin sonucudur.
Bu doğa olayı, özellikle fitoplankton olarak adlandırılan mikroskobik organizmaların çoğalmasıyla ilişkilendirilir. Biyolüminesans, canlıların kimyasal bir reaksiyon sonucunda ışık üretmesi sürecidir ve genellikle denizlerin sakinleri olan dinoflagellatlar gibi fitoplankton türleri tarafından gerçekleştirilir.
Bu etkileyici görsel şölen, luciferin adı verilen bir molekülün, luciferaz adı verilen bir enzimle tepkimeye girip oksijen varlığında ışık yaymasıyla meydana gelir. Denizdeki bu mavi ışık, suyun hareketiyle tetiklenir; dalgaların kırılması, tekne hareketleri veya deniz canlılarının su içindeki faaliyetleri gibi mekanik uyaranlar sonucunda gözlemlenebilir.
Deniz parıltısının bu büyüleyici mavi rengi, mavi ışığın su içinde diğer renklere göre daha uzun mesafelere yayılma yeteneğinden kaynaklanır. Su molekülleri tarafından en az soğurulan renk olması, bu fenomenin genellikle mavi veya turkuaz bir parıltı olarak algılanmasını sağlar. Planktonların yoğun bir şekilde çoğalması, bu doğa olayının daha geniş alanlarda ve yoğun bir şekilde meydana gelmesine yol açar.
Bilim insanları, biyolüminesansın savunma mekanizması, avcılık ve çiftleşme gibi çeşitli biyolojik işlevlere hizmet ettiğine inanmaktadır. Denizlerdeki bu mavi ışık gösterisi, doğanın sunduğu en etkileyici manzaralardan biri olarak kabul edilir ve bu fenomeni gözlemleme şansı bulanlar için unutulmaz bir deneyim sunar. Denizlerin derinliklerinde meydana gelen bu mucizevi olay, doğanın ne kadar olağanüstü ve keşfedilmeyi bekleyen sırlarla dolu olduğunun bir hatırlatıcısı niteliğindedir.