www.imecegazetesi.com
Depremler, saniyeler içinde hayatları alt üst edebiliyor. Türkiye'nin büyük bir bölümünün aktif fay hatları üzerinde olması, afetlere hazırlık konusunda toplumun bilinçli olmasını zorunlu kılıyor. Uzmanlar yıllardır "deprem çantası hazırlayın" çağrısında bulunsa da, hazır satılan çantaların gerçekten hayat kurtarıp kurtarmadığı konusunda ciddi bir bilimsel veri bulunmuyordu. Bu boşluğu doldurmak için afet ve acil durum yönetimi uzmanları tarafından gerçekleştirilen kapsamlı bir simülasyon, birçok önemli gerçeği gün yüzüne çıkardı.
Özel olarak oluşturulan bir deprem simülasyon alanında, piyasada satılan farklı markalara ait 12 ayrı hazır deprem çantası test edildi. Senaryo gereği, sarsıntı sonrası elektriklerin kesildiği, iletişimin zorlaştığı, su ve gıda erişiminin kısıtlandığı bir ortam canlandırıldı. Katılımcılara sadece çantadaki malzemeleri kullanarak 48 saat geçirmeleri talimatı verildi.
Hayati Malzemelerde Ciddi Eksiklikler Tespit Edildi
Simülasyon sonuçlarına göre, çantalarda bulunan birçok malzeme kağıt üstünde yeterli görünse de, pratikte büyük eksiklikler ortaya çıktı. İlk olarak, gıda ve su paketleri incelendi. Çoğu çantada yer alan mini su paketlerinin yalnızca bir günlük ihtiyacı karşılayabildiği, bazı ürünlerin ise son kullanma tarihlerinin geçmiş olduğu gözlemlendi. Uzmanlar, bu durumun bir deprem sonrası uzun süreli hayatta kalma ihtimalini ciddi şekilde tehlikeye attığını belirtti.
El fenerleri ise bir diğer zayıf halka olarak öne çıktı. Kullanılan fenerlerin yarısından fazlası, düşük batarya kapasitesi nedeniyle birkaç saat içinde işlevsiz kaldı. Özellikle pille çalışan fenerlerde pil kalitesinin düşük olduğu, bazı ürünlerde ise yedek pil bulunmadığı tespit edildi.
İlk yardım setlerinde de benzer eksiklikler vardı. Çoğu çanta, yalnızca yüzeysel yaralanmalara müdahale etmeye uygun ekipmanlar içeriyordu. Derin kesikler, kırıklar veya ciddi kanamalar için gerekli turnike, antiseptik solüsyon ve destek aparatlarının bulunmaması, uzmanlar tarafından “kritik zafiyet” olarak değerlendirildi.
"Deprem Çantası Bir Başlangıçtır, Tek Başına Yeterli Değil"
Simülasyonun ardından değerlendirmelerde bulunan afet yönetimi uzmanları, “Hazır alınan deprem çantası bir başlangıçtır ama hayatta kalmak için yeterli değildir” değerlendirmesinde bulundu. Uzmanlar, her bireyin yaşına, sağlık durumuna ve yaşam koşullarına göre çantasını özelleştirmesi gerektiğinin altını çizdi. Örneğin kronik rahatsızlıkları olanlar için ilaç, bebekli aileler için hijyen ve beslenme ürünleri, yaşlı bireyler için özel destek ekipmanları mutlaka çantada bulunmalı.
Ayrıca psikolojik faktörlerin de göz ardı edilmemesi gerektiği vurgulandı. Yapılan gözlemlere göre, bir afet sonrası stres altında kalan bireylerin, sıradan gıda ve su tüketiminin yanı sıra, küçük moral unsurlarına — örneğin bir sıcak içecek ya da kişisel bir eşya — büyük ihtiyaç duydukları gözlendi. Bu tür küçük ama etkili detayların çanta içeriklerine dahil edilmesi önerildi.
Hazır Çantalar Güvenilir Mi?
Araştırmanın dikkat çeken bir diğer bulgusu da, piyasadaki deprem çantalarının büyük bölümünün standartlara uygun olmamasıydı. Özellikle ucuz fiyat segmentindeki çantalarda, dayanıklılığı düşük ürünlerin tercih edildiği görüldü. Simülasyonda test edilen bazı çok amaçlı çakılar, birkaç denemede işlevsiz hale gelirken, acil durum battaniyelerinin çoğu yırtıldı ya da yeterli ısı yalıtımı sağlayamadı.
Uzmanlar, vatandaşları özellikle 'kampanyalı' ya da 'indirimli' diye sunulan çantalara karşı uyardı. Bir deprem sonrası gerçek hayatta kalma koşullarının, reklam broşürlerindeki kadar ideal olmadığını vurgulayan uzmanlar, "Çantadaki her ürünün kalite ve işlevsellik açısından test edilmiş olması hayati önem taşır" dedi.
"Hazırlıklı Olmak Sadece Çanta Almak Değil"
Bu çalışma, afet hazırlığının sadece bir çanta satın almaktan ibaret olmadığını açıkça gösterdi. Hazırlıklı olmak, doğru malzeme seçimi yapmak, bunları düzenli aralıklarla kontrol etmek ve afet sırasında nasıl kullanılacağını bilmek anlamına geliyor.
Deprem sonrasında dakikaların hatta saniyelerin önemli olduğu anlarda, gerçek bir hazırlığın hayat kurtarabileceği; sırf alınmış olması için alınan eksik ya da yetersiz çantaların ise hayal kırıklığı yaratabileceği bir kez daha kanıtlandı.
