Rusya'nın Soçi kentinde yapılan görüşmelerden sonra bir basın toplantısı düzenleyen Putin ve Erdoğan, Karadeniz Tahıl Girişimi'nin geleceğine dair açıklamalarda bulundu. İki lider arasındaki görüşme 3 saat sürdü.
Putin, Rusya'nın 17 Temmuz'da çıktığı Tahıl Anlaşması'na şartlarına uyulması durumunda döneceklerini bir kez daha vurguladı. Anlaşma kapsamında Rusya'ya yönelik taahhütlerin yerine getirilmediğini savunmaya devam eden Putin, 'Batılı partnerlerimiz bizi dolandırdı. Birkaç gün içinde sözler yerine getirilsin biz bu tahıl koridorunun devam etmesi için kendi çabalarımızı sarf ederiz' ifadelerini kullandı.
Erdoğan da, 'Tahıl sevkiyatı konusunda BM ile önemli ilerlemeler içeren yeni öneriler paketi hazırladık. Bu yeni süreç vasıtasıyla netice almanın mümkün olduğu kanaatindeyim. Türkiye olarak beklentileri karşılayacak bir çözüme inşallah kısa sürede ulaşacağımıza inanıyorum' ifadelerini kullandı.
Putin: Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz
Putin, 'Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz' ifadelerini kullandı.
Erdoğan: Üzerimize düşeni yapmaya hazırız
Ukrayna'nın Tahıl Anlaşması konusundaki yaklaşımını yumuşatması gerektiğini savunan Erdoğan, 'Bugünkü görüşmede Sayın Putin 1 milyon ton tahılı ihtiyacı olan Afrika ülkelerine göndermeye hazır olduklarını söyledi. Biz de bu tahılı fabrikasyon olarak un haline getirip Afrika ülkelerine gönderebiliriz' ifadelerini kullandı.
Tahıl Anlaşması kapsamında yollanılan tahılın yüzde 70'inin gelişmiş ülkelere gittiğini iddia eden Putin, 'ihtiyacı olan fakir ülkeler yüzde 3'ten daha az pay aldı. Biz anlaşmayı canlandırmaya hazırız. Rus ürünlerine yaptırımlar kaldırılmalı. Rusya'dan 1 milyon ton tahıl imtiyazlı fiyatla Türkiye üzerinden Katar finansmanıyla Afrika'ya gönderilmesi üzerinde çalışıyoruz.' dedi.
Türkiye'de doğal gaz merkezi projesi
Rusya Devlet Başkanı Putin, Türkiye'de doğal gaz merkezi projesi ile ilgili, 'Gazprom, BOTAŞ'a yol haritasını sundu, sırada ortak çalışma grubunun kurulması var.' şeklinde konuştu.
Putin, 'Rusya doğalgaz konusunda her zaman Türkiye'nin sorumlu ve en büyük partneri olacaktır. Üçüncü ülkelere de doğalgazı sevk edeceğimizi söyleyebiliriz.' dedi.
Erdoğan'ın konuşmasından öne çıkanlar şöyle;
'Kıymetli dostum Putin'e nazik daveti için tekrar teşekkür ediyorum. Bu vesile ile deprem ve yangınlar sırasında gösterdikleri dayanışma için teşekkür ediyorum.
Kendisi ile son olarak Astana'da bir araya gelmiştik. Bugüne kadar Sayın Putin ile daime telefon diplomasisini sürdürdük. Bugün ise ikili ve heyetlerarası görüşmelerde bir araya geldik.
İkili ticaret hacmimiz 69 milyar dolara ulaştı. 100 milyar dolar hedefine emin adımla ilerliyoruz. Turizmde bu yıl da oldukça başarılı bir sezon geçiriyoruz. 2022 yılında 5 milyon 230 bin Rus vatandaşını ülkemizde ağırlamıştık. Bu yılın ilk 7 ayında ise 3,5 milyon Rus turist ülkemize geldi. Bu sayının kalan dönemde daha da artacağına inanıyorum.
Üzerinde durduğumuz konulardan biri de tahıl girişiminin canlandırılması. Eksikler giderilerek girişim devam etmeli. Rusya'nın girişimin yeniden başlama konusundaki beklentileri tüm tarafların malumudur. Biz de bu talepleri ifade ettik, ediyoruz. Bu konudaki görüşlerimizi sevgili dostum ile de paylaştım. Yeni öneri paketinden sonuç alacağımıza inanıyoruz.
Bölgemizde kalıcı barış, istikrar ve refahın tesisine yönelik çalışmalarımızı sürdürme kararlılığındayız. Devam eden çatışmaların bir an önce uluslararası hukuk temelinde kalıcı ve adil bir barışla sona erdirilmesini arzu ediyoruz. Her konuşmamda vurguluyorum, savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Bu ilkesel yaklaşımımızı aynen muhafaza ediyoruz. Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni her zaman olduğu gibi yine yapmaya hazırız.
Suriye, Güney Kafkasya, Libya ile Afrika'daki son gelişmeleri değerlendirdik. İkili ilişkilerimizi bugüne kadar iyi komşuluk, dostluk, samimiyet ilkeleri temelinde ülkelerimizin ve bölgemizin çıkarına hizmet edecek şekilde ilerlettik. Bu temel üzerine inşa edilen Türk-Rus münasebetlerinin faydalarını çok geniş bir alanda gördük, görüyoruz.
Rusya'yla yakın temasımız bölgesel ve küresel meselelerin çözümüne katkı sağlamaya devam edecektir.
Akkuyu Nükleer Santrali son şiddetiyle yürüyor. İkinci bir nükleer santral Sinop konusunu da bugün sayın dostum Putin'le değerlendirdik. İkinci bir adım olarak da yine Sinop Nükleer Enerji Santrali konusunu bugün değerli dostumla ele aldık ve bu alanda da atılacak bir adımla Türkiye sınıf atlayacaktır.
Özellikle şu an itibarıyla Karadeniz Tahıl Koridoru'ndan, en az gelişmiş, fakir Afrika ülkelerine gönderilecek tahıl önemli. Ukrayna'nın yaklaşımlarını yumuşatması gerekiyor. Ukrayna'dan çıkan tahılın yüzde 44'ü Avrupa ülkelerine giderse doğal olarak Rusya buna olumlu bakmıyor.
Bugünkü yaptığımız görüşmede de Sayın Putin, 'Biz fakir ülkelere bu 1 milyon ton tahılı göndermeye varız, bunun bütün lojistik çalışmalarını da yaptık, bu lojistik çalışmalarıyla bu adımı atmaya hazırız' dediler. Biz de kendilerine 'burada üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak biz de buna varız ve sizden gelecek olan bu tahılları biz fabrikasyon olarak değirmenlerimizde öğüterek un şeklinde fakir Afrika ülkelerine gönderebiliriz' dedik ve bu konularda da mutabık kaldık. Temennim odur ki Sayın Putin de Afrika ülkelerinden gelen bu talepleri süratle yerine getirir ki altı tane ülkeden özellikle bahsediyor. Temennim odur ki bu adımları da müşterek atma durumunda oluruz.
Katar, özellikle bu fakir, en az gelişmiş Afrika ülkelerine tahılın, özellikle un haline getirilerek gönderilmesi noktasında mali destek verme bakımından yani Rusya-Türkiye-Katar üçlüsü olarak katılabiliriz diyorlar. Böyle bir adımı atmak suretiyle temenni ediyorum ki en az gelişmiş Afrika ülkelerinin bizler de yanında oluruz.
Gündeme getirilen alternatif öneriler, Karadeniz Girişimi gibi sürdürebilir, güvenli ve taraflar arası işbirliğine dayanan kalıcı bir model sunamamıştır.
Putin'in açıklamaları şöyle:
Küresel ve bölgesel konuları değerlendirdik. Ticaret hacmimiz 62 milyar dolara ulaştı. Dolar ve avronun payı aramızdaki ticarette sürekli düşüyor. Rosatom şirketimiz Akkuyu Nükleer Santralinin inşaatına devam ediyor. Önümüzdeki yıl ilk ünite enerji versin diye binlerce insan çalışıyor. Enerji alanında işbirliğimiz stratejik nitelikte. Türk ekonomisine ucuz yakıt sevkıyatına devam edeceğiz. Gazprom Botaş'a doğalgaz dağıtım alanının kurulması için yol haritasını paylaştı.
Bugün Karadeniz girişiminin sona ermesinden bahsettik. Batı bizi buna mecbur etti. Batı Rus tarım ve gübre ürünlerinin ihraç edilmesini engelliyor. Biz Ukrayna tarafının insani koridorlarını terörist saldırılar yapmak için kullandığını söylüyoruz. Ukrayna'nın dünya gıda ihracatındaki payı yüzde beş bu oran ileride daha da azalacak.
Gönderilen gıdaların yüzde 70'i gelişmiş ülkelere gitti, ihtiyacı olan fakir ülkeler yüzde 3'ten daha az pay aldı. Biz anlaşmayı canlandırmaya hazırız. Rus ürünlerine yaptırımlar kaldırılmalı. Rusya'dan 1 milyon ton tahıl imtiyazlı fiyatla Türkiye üzerinden Katar finansmanıyla Afrika'ya gönderilmesi üzerinde çalışıyoruz.'
Tahıl koridorunu canlandırmak istiyoruz, bunu yapacağız. Bir şartla yapacağız. Tarım ürünlerimizin de engelsiz şekilde denize çıkmasını istiyoruz
Suriye'de Türkiye ile hemfikiriz. Suriye'nin bağımsızlığı ve toprak bütünlüğünü savunuyoruz
Sayın Erdoğan'ın çabalarıyla gelinen noktalar Ukrayna tarafından çöpe atıldı. Arabuluculuk konusundaki girişimleri biz hiç reddetmedik. Çin ve Afrika ülkelerinden de arabuluculuk girişimleri var. Biz tahıl anlaşmasına katıldık çünkü Sayın Erdoğan'ın aracılığıyla Rus tarafının lehine bir dizi anlaşmayı BM nezdinde onayladık. Rus tarafına verilen sözler yerine getirilmedi. Bizden uzatmamız istendi, biz üç kez uzattık, bizi aldattılar biz açık açık söylüyoruz. Şu anda biz anlaşmaya karşı olmadığımızı söylüyoruz, bize verilen sözler yerine getirilirse biz mutabakata geri döneceğiz. Bu insani koridorlar askeri amaçlarla kullanıldı karşı taraf tarafından. Türk Akım ve Mavi Akım saldırıya uğradı. Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından kalkan İHA'lar ve SİHA'lar gemilere saldırılar düzenliyor.
Erdoğan, Soçi'den ayrıldı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin'in davetine icabetle geldiği Rusya'nın Soçi şehrinden yapılan ortak basın açıklaması sonrası günübirlik çalışma ziyaretini tamamlayarak 'TUR' uçağıyla saat 17.50'de ayrıldı.
