İzmir' i canlandırmanın eski İzmir' i ayağa kaldırmaktan geçtiği ortak fikrinde buluşan kent dinamikleri on yıllık etüt çalışmaları ve tartışmaların ardından uzlaşılan yol haritasını hayata geçirmek amacıyla düğmeye basılır…
'Eski İzmir' olarak tanımlanan 252 hektarlık alanın ilk etabı olarak Kemeraltı bölgesi seçilir ve 2012' de Tarihi Kemeraltı İnşaat Yatırım ve Ticaret A.Ş. (TARKEM) kurulur..
TARKEM için bir araya gelen kent dinamikleri o günlerde Tarkem' i şöyle tanımlayacaktır:
'İzmir Tarihi Kent Merkezi'ni yeniden canlandırıp geliştirmek üzere kamu-özel sektör-sivil toplum ortaklığı ile kurulduk. Bu aynı zamanda bir yerel kalkınma modelidir…'
TARKEM'in çoklu ortaklık yapısı da ilginç:
Yüzde 40 hisse kamu ve sivil toplum kuruluşlarına ait (Kültür ve Turizm Bakanlığı, İzmir Valiliği, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak Belediyesi, İzmir Ticaret Odası, Ege Bölgesi Sanayi Odası, İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği, İzmir Ticaret Borsası, Ege İhracatçı Birlikleri, Deniz Ticaret Odası)
Yüzde 60 hisseyi ise İzmir'e ve Kemeraltı'na gönül vermiş insanlar ve şirketler almış…
TARKEM'in özel ve tüzel toplam 173 hissedarı var. Son dönemde Yönetim Kurulu Başkanlığı'nı kurumsal kimliğiyle İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer yürütüyor.
TARKEM, başlangıçta 35 milyon lira ile kuruluyor..
Kemeraltı, Basmane ve Kadifekale' yi kapsayan tarihi varlıkların yer aldığı 252 Hektar (yaklaşık 2,5 milyon metre kare) hedef olarak seçilirken bölgenin 'old town' konseptiyle canlandırılması planlanmış…
TARKEM ayrıca 'İzmir Tarihi Liman Kenti'nin Alan Yönetim Planı ve UNESCO Dünya Mirası Listesi adaylık dosyasının hazırlanmasını Kültür ve Turizm Bakanlığı üstlenir, Bakanlık süreci yönetmek amacıyla bünyesinden bir bürokratı Alan Başkanı olarak görevlendirir.
Ardından projelerin hayata geçirilmesinin olmazsa olmaz ön şartı olan finansman arayışları başlar…
TARKEM, kendi sermayesi ile bölgedeki bazı yapıları satın alıp ayağa kaldırır. Ancak, hep ortaklarından kaynak toplayarak projenin hızlı yol almasının mümkün olmadığı görülür.
Bunun üzerine 20 dolayında portföy yönetim şirketi ile masaya oturulur…
Bu görüşmeler sırasında yollar Re-Pie isimli Portföy Yönetim Şirketi ile kesişir.
TARKEM öncülüğünde Re-Pie ile 'İzmir Tarihi Kemeraltı Gayrimenkul Yatırım Fonu' kurulur. Fona katılım birim payı 1000 lira, asgari işlem miktarı 50 bin lira olarak belirlenir.
'İzmir Tarihi Kemeraltı Gayrimenkul Yatırım Fonu'nun stratejisinin çerçevesi şöyle çizilir:
'Bölgesel dönüşüm stratejisi kapsamında, tarihi Kemeraltı bölgesinde değer artışı kazancı, alım satım karı veya kira geliri elde etmek amacıyla gayrimenkul yatırımları yapmak.'
Fon yönetimi amacı şöyle tanımlar:
'İzmir Tarihi Kemeraltı Gayrimenkul Yatırım Fonu' bir 'etki yatırımı'dır. Etki yatırımı ile finansal getirinin yanısıra ölçülebilir pozitif sosyal, ekonomik veya çevresel etkisi elde etmek hedeflenir.'
Fonla hedeflenen büyüklüklere gelince:
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Soyer projeler ışığında, 252 hektarlık alanın ayağa kaldırılması için gerekli finansmanın yaklaşık 1 milyar dolar olması gerektiğini ifade ediyor…
İzmir 5 bin 700 tescilli tarihi eserle İstanbul ardından Türkiye ikincisi konumunda…
Bunların 3 bini Kemeraltı bölgesinde ve birbirine duvar komşusu 500 yıllık 11 sinagog yanında çok sayıda Cami, Kilise yer alıyor aynı çevrede…
Bölgedeki esnafın faaliyet alanı zenginliği projenin önemini ortaya koyması bakımından çarpıcı:
Kemeraltı'nda mesleğini icra etmeye çalışan ve 126 farklı zanaat kolunda faaliyet gösteren 10 bini aşkın esnaf var…
Sadece Kemeraltı' nın günlük ziyaretçi sayısı 200 bin civarında…
Proje üzerinde çalışılmaya başlandığı ilk dönemlerde 'Tarihi Kemeraltı' projesinin tamamlanma süresi en az 25 yıl gibi öngörülürken 'İzmir Tarihi Kemeraltı Gayrimenkul Yatırım Fonu' bugünkü ilgi sürdürülebilirse süre 10 yıla çekilecek gibi görünüyor…
Bu fonla birlikte yüzyıllardır Doğu ve Batı'yı buluşturan Kemeraltı ve çevresinin hızlı bir şekilde eski günlerdeki canlılığına kavuşmasına yönelik bir fırsat yaratılması hedefleniyor…
Proje çalışmalarında ağırlık İzmir Tarihi Kent Merkezi'nde belirlenmiş 19 alt bölge arasından Basmane, Kestelli ve Havralar olmak üzere 3 bölgeye verilmiş durumda…
Satın alma, ortak şirket kurma, kiralama ve iştirak modelleri ile teknoloji geliştirme bölgesi, yenilikçi öğrenme merkezi, butik otel, hostel, restoran gibi yapıların tarihi alana kazandırılması hedefleniyor.
İzmir' in etkileyici öyküsünden Mersin adına çıkaracağımız dersler yok mu?
Bunun için 2011 yılında dönemin Mersin Valisi H.Basri Güzeloğlu öncülüğünde başlatılan ancak olumlu anlamda tek adımın atılmadığı, 'Tarihe Gülümseyen Mersin' ile başlayıp 'Tarihe küsen Mersin' olarak hüsranla biten yolculukta yaşadıklarımız neden başaramadığımız sorularının da yanıtı aslında…
Mersin' deki hüsranla biten macera sonraki makale konusu olsun…