Tuğçe Dokumacı
Caretta caretta, bilinen diğer adıyla loggerhead deniz kaplumbağası, deniz kaplumbağalarının en büyük türlerinden biridir ve geniş bir coğrafyada, Atlantik, Hint ve Pasifik okyanuslarının ılıman ve tropikal sularında bulunur. Türkiye'de özellikle Akdeniz bölgesi, caretta caretta'nın önemli üreme alanlarından biri olarak bilinir ve bu alanda koruma çalışmaları aktif bir şekilde yürütülür. İztuzu Plajı da, Türkiye'nin bu konuda öne çıkan koruma alanlarından biridir.
Yaşam Döngüsü:
- Bu kaplumbağalar, yaşamlarının çoğunu denizde geçirirler, ancak dişiler, yumurtalarını kumsal gibi kıyı habitatlarına bırakmak için kıyıya gelirler.
- Yumurtlama dönemleri genellikle mayıs ve eylül ayları arasındadır.
- Bir dişi, sezon başına birkaç kez 100 ila 126 arası yumurta bırakabilir ve bu yumurtalar yaklaşık 60 gün sonra kumdan çıkar.
Caretta caretta, bilinen diğer adıyla loggerhead deniz kaplumbağası, deniz kaplumbağalarının en büyük türlerinden biridir ve geniş bir coğrafyada, Atlantik, Hint ve Pasifik okyanuslarının ılıman ve tropikal sularında bulunur. İşte caretta caretta hakkında bazı temel bilgiler:
Fiziksel Özellikler:
- Caretta caretta, büyük kafaları ve güçlü çeneleri ile tanınır.
- Yetişkin bir birey yaklaşık 90 cm uzunluğunda olabilir ve ağırlıkları 135-160 kg arasında değişebilir.
- Kabukları (karapas) genellikle kahverengi tonlarındadır ve yumuşak dokuları sarımsı ya da kahverengi olabilir.
-
Yaşam Döngüsü:
- Bu kaplumbağalar, yaşamlarının çoğunu denizde geçirirler, ancak dişiler, yumurtalarını kumsal gibi kıyı habitatlarına bırakmak için kıyıya gelirler.
- Yumurtlama dönemleri genellikle mayıs ve eylül ayları arasındadır.
- Bir dişi, sezon başına birkaç kez 100 ila 126 arası yumurta bırakabilir ve bu yumurtalar yaklaşık 60 gün sonra kumdan çıkar.
-
Beslenme:
- Caretta carettalar genelde omurgasızlarla beslenirler. Besin kaynakları arasında yengeçler, midyeler, istiridyeler ve diğer deniz canlıları bulunur.
- Güçlü çeneleri, zorlu kabukları olan hayvanları yiyebilmelerini sağlar.
-
Tehditler ve Koruma:
- Caretta caretta türü, Uluslararası Doğayı Koruma Birliği'nin (IUCN) Kırmızı Listesi'nde "Tehlike Altında" olarak listelenir.
- Popülasyonlarına yönelik en büyük tehditler arasında kıyı gelişimi, balıkçılık faaliyetleri, plastik kirliliği ve okyanuslardaki diğer çeşitli insan kaynaklı tehditler bulunur.
- Uluslararası ve ulusal çabalar, koruma programları ve sürdürülebilir balıkçılık uygulamaları yoluyla bu türü korumaya yöneliktir.
Denizlerin nazik sakinleri caretta carettalar, yaşamlarının büyük bir kısmını mavi derinliklerde sürdürüyor. Mayıs ve eylül ayları arasında, doğanın ritmiyle karaya vurarak yumurtlama ritüellerini gerçekleştiriyorlar. Ancak bu eşsiz canlıların geleceği, insan eliyle ortaya çıkan çeşitli tehditler nedeniyle kırmızı alarm veriyor.
Çevre kirliliği, iklim değişikliği, sahillerin plansız kullanımı, yanı sıra ses ve ışık kirliliği caretta carettaların neslini tehdit ediyor. Bu deniz kaplumbağalarını koruma adına çeşitli çabalar yürütülüyor ve Ortaca'nın ünlü İztuzu Plajı, bu çabaların odağında yer alıyor.
İztuzu Plajı, nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan bu sevimli deniz kaplumbağalarına ev sahipliği yaparak, umut vaad ediyor. Dünya Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından kırmızı listede olarak nesli tehlike altında olarak sınıflandırılan caretta carettalar ve yeşil deniz kaplumbağalarının izlenmesi 14 yıl önce uydular aracılığıyla başlatıldı.
Geçtiğimiz yıllarda koruma çalışmalarının somut bir göstergesi olarak, yuvama alanlarında dikkate değer bir artış yaşandı. 2022 yılında 300 olarak kaydedilen yuva sayısı, geçen yıl 746'ya yükselerek cesaret verici bir gelişme gösterdi. Bu yıl ise, rekor bir artışın daha yaşanması bekleniyor, bu da koruma çabalarının ne kadar değerli olduğunu kanıtlıyor.
Bilim insanları ve çevreciler, caretta carettaların korunmasına yönelik çalışmaları desteklemek için yerel ve uluslararası düzeyde iş birlikleri gerçekleştiriyor. Her bir yuva, bu deniz kaplumbağalarının geleceği için bir umut ışığı olarak görülüyor.
İztuzu Plajı'nda gözlenen olumlu gelişmeler, koruma çalışmalarının devam etmesinin önemini bir kez daha ortaya koyuyor ve bu nadide türün geleceğine ışık tutuyor. Caretta carettaların yüzyıllardır süren yaşam döngüsünün korunması ve sürdürülmesi, ekolojik denge ve biyoçeşitlilik için hayati önem taşımakta.