Tuğçe Dokumacı
Ağır Metal Kirliliği
Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Deniz Ayas Mersin Körfezi'nde tarımsal ve evsel faaliyetlerden kaynaklanan kirletici yükünün yanı sıra sanayi tesislerinin de deniz ortamına olumsuz etkileri olduğunu ifade etti. “Bu kirleticilerin, besin zincirinde biyo-birikim yaparak özellikle planktonik canlı gruplarından üst trofik zonlara doğru kümülatif birikimi ve taşınımı görülmekte olup, birçok tüketilen türde yüksek düzeylerde ağır metal ve diğer kirletici yüklerinden kaynaklı halk sağlığı riski oluşturabilecek bir tablonun ortaya çıktığını gözlemliyoruz,” diye belirten Ayas, bazı deniz canlılarının kontaminasyon düzeylerinin insan sağlığına zarar verecek boyutlara ulaştığını vurguladı. Kirliliğin insan faaliyetlerinden kaynaklanarak ekosistemde birikmesi ve tekrar insan sağlığını tehdit eder hale gelmesi, doğanın döngüsel yapısının paradoksal bir sonucu olarak değerlendiriliyor.
Mikroplastik Kirliliği
Ayas, Doğu Akdeniz’in kirlilik yükü açısından Akdeniz'in diğer bölgelerine göre daha şanssız olduğunu belirterek, özellikle mikroplastik kirliliğine dikkat çekti. “Litrede binlerce mikroplastik partikülünün bulunması, besin zinciri yoluyla insan sağlığını tehdit eden ciddi bir sorun oluşturuyor,” diyerek mikroplastiklerin deniz canlıları ve insan sağlığı üzerindeki tehlikelerine vurgu yaptı.
Aşırı Avcılık ve Ekosistem Dengesizliği
Mersin Körfezi ve genel olarak Akdeniz ekosisteminde aşırı avcılığın önemli bir sorun olduğunu dile getiren Ayas, balık stoklarının aşırı sömürüldüğünü ve ekosistemlerin kendini yenileyemez hale geldiğini ifade etti. “Kıkırdaklı balık türleri, köpekbalıkları ve vatozların birçok türünün Akdeniz'de nesli tükenme noktasına geldiğini görüyoruz,” şeklinde konuşan Ayas, aşırı balıkçılık faaliyetlerinin ekosistem dengesini bozduğunu belirtti.
Müsilaj Tehlikesi
Ayas, Mersin Körfezi'nde mevsim geçişlerinde görülen köpüklenme olaylarının müsilaj benzeri bir durum olduğunu ve bunun denizin uyarı mekanizması olarak değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. “Azot ve fosforun deniz için tehdit oluşturduğunu ve planktonların bu besin elementlerini kullanarak biyokütle oluşturduğunu söyleyebilirim,” diyen Ayas, bu biyokütlenin planktonla beslenen balıklar tarafından tüketilmemesi halinde müsilaj oluşumuna neden olduğunu açıkladı.
Atık Yönetimi ve İklim Değişikliği
Körfezdeki tür çeşitliliğinin tehdit altında olduğunu belirten Ayas, bunun önemli nedenlerinden birinin iklim değişikliği olduğunu vurguladı.
Çözüm önerilerini sıralayan Ayas, kirliliğin azaltılması için acil önlemler alınması gerektiğini söyledi. “Bölgedeki kirliliğin azaltılması için acil önlemler alınması gerektiği açıkça görülüyor. Bu bağlamda, atık yönetimi ve temiz enerji çözümleri gibi stratejilerin uygulanması, ekosistemlerin korunması ve sürdürülebilir yönetimi için kritik öneme sahip. Ayrıca, aşırı avcılığın önlenmesi ve kirlilik kontrolü için düzenleyici önlemler getirilmesi gerekmektedir,” diye konuştu.
