Milli Mücadele döneminde adını tarihe altın harflerle yazdıran Fatma Seher Erden, nam-ı diğer Kara Fatma, cesareti ve liderlik yetenekleriyle unutulmaz bir kahraman olarak anılmaktadır. Nüfus kayıtlarındaki ismi "Mahi" olan Kara Fatma, asker eşinin Sarıkamış'ta şehit olmasının ardından Milli Mücadele'ye katılarak, vatan savunmasında önemli görevler üstlenmiştir.
Savaşlardaki Yeri ve Önemi
1888 yılında Erzurum'da doğan Kara Fatma, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş sürecinde aktif rol oynamış bir milli mücadeleci olarak tanınır. Cesareti ve liderlik yetenekleriyle ün kazanmış, Türk kadınının savaş meydanlarındaki gücünü ve kararlılığını temsil etmiştir. Savaşta kazandığı başarılardan dolayı yerli ve yabancı birçok kaynakta anılan Fatma Seher, Amerikan New York Times gazetesinin manşetinde "Orduda Savaşan Türk Kadını Teğmenliğe Yükseldi" başlığıyla yer aldı.
Batı Cephesi ve Müfrezesi
Milli Mücadele döneminin önemli figürlerinden biri olan Kara Fatma, nam-ı diğer Üsteğmen Fatma Seher Erden, Batı cephesinde Milis Müfreze Komutanı olarak görev yaptı. Onbaşı rütbesiyle görevlendirilen Kara Fatma, aldığı talimat üzerine İstanbul'a giderek Topkapılı Pir Mehmet ve Laz Tahsin ile birlikte on beş kişilik bir çete kurdu. İzmit'e giderek çeteyi genişlettiler ve zamanla emrinde 700 erkek, 43 kadından oluşan büyük bir birlik doğdu. Bu birlik ile Rum ve Ermeni çeteleri ve eşkıyalarla savaşarak önemli başarılara imza attı. İzmit'in düşmanlardan kurtarıldığı 28 Haziran 1921'e kadar burada kaldı.
İzmit'ten İznik Cephesine
İzmit cephesinden sonra İznik cephesinde görev alan Kara Fatma, 300 kişiyi aşkın birliği ile I. İnönü Muharebesi, II. İnönü Muharebesi, Sakarya Meydan Muharebesi ve Dumlupınar Meydan Muharebesi'nde çarpıştı. Sakarya Savaşı sonrasında gösterdiği üstün başarılarla teğmen rütbesine terfi ettirildi. Kara Fatma'nın anılarında aktardığına göre, Ankara'da Rusya Sefaretinin düzenlediği 1 Mayıs 1922'deki Bahar Bayramı kutlamalarına davet edilmişti. Semyon Aralov'un da bulunduğu bu kutlamada düzenlenen silah atma yarışmasında birinci gelen Kara Fatma, Mustafa Kemal Paşa tarafından hem gümüş bir sigara tabakası ile ödüllendirildi hem de teğmenliğe (mülazim-i evvel) yükseltildi.
Büyük Taarruz ve Sonrası
Büyük Taarruz’un ilk günlerinde General Trikupis’in birliğine esir düşen Kara Fatma, kaçmayı başararak yeniden müfrezesinin başına geçti. Büyük Taarruz'un zaferle sonuçlanmasının ardından müfrezesiyle Bursa'ya geçerek Bursa’nın Yunan işgalinden kurtuluşunda önemli rol oynadı. Mudanya Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Erzurum'a dönen Kara Fatma, hayatının geri kalanını burada geçirdi.
Müfrezesiyle Gösterdiği Başarılar
Fatma Seher Hanım, Milli Mücadele döneminde Rum ve Ermeni çetelerine karşı savaşarak, toplam 350 kişilik bir müfrezeyi başarıyla yönetmiştir. Bu müfreze, düşman hatlarına sızma, sabotaj ve taarruz gibi stratejik görevlerde bulunmuş, birçok başarıya imza atmıştır. Kara Fatma'nın liderliğindeki müfreze, düşman kuvvetlerine karşı verdiği mücadeleyle büyük takdir toplamış ve savaşın seyrini değiştiren önemli operasyonlara katılmıştır.
Kara Fatma'nın Askerlik Kariyeri ve Katkıları
I. Dünya Savaşı'ndan sonra ülkede işgallerin başlaması üzerine önceleri yakın aile çevresi, akrabaları ve köylüleri ile küçük savunma çeteleri kurdu; daha sonra çetesiyle düzenli orduya katıldı. İstiklal Savaşı'nda üç sene hizmet etti ve 300 kişilik bir müfrezeyi yönetti. Yaya ve atlı olarak silah ve cephane yükleri ile cepheden cepheye gitti. İzmit'in düşman işgalinden kurtuluşunda rol oynadı; ardından I. ve II. İnönü Muharebesi, Sakarya Meydan Muharebesi ile Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde çarpıştı. İstiklâl Madalyası sahibidir.
Fatma Seher Hanım, onbaşılık rütbesiyle başladığı askerlikten üsteğmen rütbesi ile emekli oldu. Emekli maaşını Kızılay’a bağışladı. İzmir İktisat Kongresi'nde İzmir delegelerinden birisi olarak yer aldı.
Atatürk'ün Verdiği İsim: Kara Fatma
Gözükara cesareti ve kararlılığı ile tanınan Fatma Seher Hanım, Mustafa Kemal Atatürk tarafından "Kara Fatma" olarak anılmıştır. Atatürk, onun bu ismi hak ettiğini düşünerek, Türk kadınının Milli Mücadele'deki gücünü ve azmini simgelemiştir. Kara Fatma, kadınların savaş meydanlarındaki yerini ve önemini gözler önüne sermiş, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde ön saflarda yer almıştır.
Hayatının Son Dönemi ve Vefatı
Savaşın ardından mütevazı bir hayat süren Kara Fatma, İstanbul'da yaşadı ve 2 Temmuz 1955 tarihinde hayata gözlerini yumdu. Onun vefatı, Türkiye'de büyük bir üzüntüyle karşılandı ve hatırası, gelecek nesillere ilham kaynağı olmaya devam etti.
Fatma Seher Erden, 2 Temmuz 1955 tarihinde İstanbul'da hayatını kaybetmiştir. Vefatının yıldönümü, ülke genelinde saygı ve minnetle anılmaktadır. Kara Fatma'nın anısı, Türk kadınının vatan sevgisini ve bağımsızlık mücadelesini temsil eden güçlü bir simge olarak yaşamaya devam etmektedir.
Kara Fatma'nın vefatının yıldönümünde çeşitli anma törenleri ve etkinlikler düzenlenmektedir. Bu etkinliklerde, onun kahramanlıkları ve Türk Kurtuluş Savaşı'na katkıları anlatılmakta, genç nesillere örnek olması sağlanmaktadır. Anma törenlerinde konuşmalar yapılmakta, Kara Fatma'nın hayatı ve mücadelesi hakkında bilgiler verilmekte, dualar okunmakta ve saygı duruşunda bulunulmaktadır.
