ABD Başkanı Donald Trump'ın Avrupa güvenliğine yönelik taahhütlerini geri çekebileceği yönündeki açıklamaları NATO ve Avrupa Birliği'ni (AB) harekete geçirdi. NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, AB liderlerine Türkiye ile ilişkileri güçlendirme çağrısında bulunarak, Ankara ile etkileşimin artırılmasının Avrupa’nın savunma kapasitesini güçlendireceğini vurguladı.
Trump'ın Tehditleri Avrupa'yı Harekete Geçirdi
Trump'ın NATO müttefiklerine sağlanan ABD güvenlik garantilerini geri çekme ve Ukrayna'ya desteği kesme tehdidi, Avrupa başkentlerinde endişeye neden oldu. Bu durum, AB'yi savunma harcamalarını artırmaya iterken, Norveç ve İngiltere gibi AB dışındaki ülkelerle ortaklık arayışlarını da gündeme getirdi.
Brüksel, Avrupa savunma kapasitesini genişletmek adına Türkiye ve diğer AB dışı komşularla işbirliğini artırma yollarını değerlendiriyor. NATO yetkilileri, Türkiye’nin savunma alanındaki işbirliğinin Avrupa güvenliği açısından kritik olduğunu belirtiyor.
Hakan Fidan'dan İşbirliği Mesajı
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz haftalarda Avrupa’nın önde gelen askeri güçleriyle Londra'da yapılan zirveye katılarak Ukrayna ve savunma konularını görüştü. Financial Times’a bilgi veren kaynaklara göre, Fidan, Şubat ayındaki bir AB toplantısında liderlerle yaptığı özel görüşmelerde de Türkiye ile işbirliğinin artırılmasının önemini vurguladı.
Fidan, Trump’ın açıklamalarının Avrupa güvenlik düzenlemeleri üzerindeki etkisine dair yaptığı değerlendirmede, "Şu anda en iyi eylem planını belirliyoruz. Eğer yeni bir Avrupa güvenlik yapısı ortaya çıkarsa, işbirliğine hazırız" ifadelerini kullandı.
AB Yetkilileri: Rusya Konusundaki Belirsizlikler Giderilmeli
NATO Genel Sekreteri Rutte, Ocak ayında Avrupa Parlamentosu’nda yaptığı konuşmada, AB’nin savunma sanayisi çabalarına AB dışındaki müttefikleri dahil etmenin Avrupa'nın güvenliği için hayati önem taşıdığını belirtti.
Bir üst düzey AB yetkilisi, Türkiye ile işbirliği hakkında yaptığı değerlendirmede, “Her şey değişiyor. Ekibinizde kimin olmasını istediğinize karar vermelisiniz. Ancak Rusya konusundaki belirsizlikleri de çözmek gerekiyor” dedi.
Yunanistan’dan Temkinli Yaklaşım
AB, Türkiye ile ilişkilerini güçlendirmeyi değerlendirirken, Yunanistan ve Kıbrıs ile Ankara arasındaki gerginlikler süreci karmaşık hale getiriyor. Bir Yunan diplomat, AB’nin Türkiye ile artan savunma işbirliği konusunda temkinli yaklaştığını belirterek, "Türkiye, üye devletlerle çözülmemiş sorunları ele alırken yapıcı olmak zorunda" dedi.
Almanya: Türkiye Kilit Ortak
Türkiye'ye yönelik ilk ılımlı açıklama Almanya'dan geldi. Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Sibylle Katharina Sorg, "Yeni Avrupa güvenlik mimarisi için kurulacak masada Türkiye’nin de olması gerekiyor" ifadelerini kullandı.
Sorg, Avrupa’nın güvenlik mimarisinin Rusya’nın Ukrayna saldırısıyla parçalandığını belirterek, bu yapının ancak işbirliğiyle yeniden inşa edilebileceğini söyledi. Türkiye’nin NATO ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gibi platformlardaki rolüne dikkat çeken Sorg, “Türkiye, uzun süredir Ukrayna’da barışın sağlanması için çaba gösteriyor ve Avrupa güvenliği açısından belirleyici bir aktör” dedi.
NATO’nun çağrısı ve Almanya’nın olumlu yaklaşımı, AB’nin Türkiye ile yeni bir güvenlik işbirliği sürecine girip girmeyeceği konusunu gündeme taşıyor. Avrupa'nın Trump sonrası güvenlik yapılanmasında Türkiye’nin nasıl bir rol oynayacağı, önümüzdeki süreçte netleşecek.
