Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde 2025-2027 dönemini içeren Orta Vadeli Programı açıkladı. Cevdet Yılmaz'ın açıklamasındaki satırbaşları şu şekilde:
Yeni OVP döneminin ülkemize öncelikle hayırlı olmasını diliyorum. 3 yıllık perspektifle hazırlanmış temel politika belgesi olan OVP Strateji ve Bütçe Başkanlığımız ve Hazine ve Maliye Bakanlığımız tarafından hazırlanarak Cumhurbaşkanımızın imzası ile resmileşmektedir. Programın amacı temel ekonomik büyüklükleri, gelir gider tahminlerini, bütçe dengesini, borçlanma durumunu ele almaktır. Kamu idarelerinin ödenek teklif tavanını içermektedir.
"Belirsizlikler ortadan kalktı"
Geçtiğimiz yıl yapılan genel seçimlerle birlikte ülkemizde siyasi belirsizlikler ortadan kalkmış, seçimsiz uzun bir döneme girilmiştir. Seçimlerin hemen ardından uygulamaya koyduğumuz ekonomi programı ile politika belirsizliklerini ortadan kaldırmış olduk. Belirsizliklerin ortadan kalktığı, öngörülebilirliğin güçlendiği bir dönemdeyiz.
Güncellediğimiz OVP ile kararlı bir şekilde ülkemizin kalkınmasını sağlayacak, refahını artıracak politikaları hayata geçirmeye devam edeceğiz.
OVP hazırlı sürecimizde farklı paydaşlarla kapsamlı istişare toplantıları gerçekleştirdik. Görüş ve önerileri dikkate alarak daha kapsayıcı bir politika seti oluşturmayı amaçladık.
Bu süreçte sendikalar, meslek kuruluşları, iş dünyası temsilcileri, tarım sektörü temsilcileri, esnaf temsilcileri, sivil toplum kuruluşları ile yaptığımız toplantılar toplumumuzun çeşitli kesimlerinin ihtiyaçlarını anlamamıza büyük katkı sağladı.
2025-2027 dönemini kapsayan OVP hazırlıkları planlamış ve adım adım ilerlemiştir. Haziran ayında başlayan süreçte kamu kurumları ile bütçe görüşmeleri başlatılmış ilgili kurumlardan politika ve tedbir önerileri toplanmıştır.
"Enflasyon 23.5 puan düştü"
Ağustos ayının sonuna doğru OVP taslağı nihai hale getirilmiş ilgili kurumlara sunulmuştur. Son olarak Cumhurbaşkanımızın onayı ile OVP bugün Resmi Gazete’de yayımlanarak resmiyet kazanmış durumdadır.
Geçtiğimiz OVP’den bugüne kadar geçen 1 yıllık sürecin muhasebesini yapmak istiyoruz. Geçtiğimiz eylül ayında uygulamaya koyduğumuz OVP çerçevesinde son 1 seneyi değerlendirdiğimizde temel makroekonomik göstergelerdeki öngörüler önemli oranda gerçekleşmiş olup mevcut tahminler geçerliliğini korumaktadır. Bu programımızın öngörülebilirliğini ortaya koymaktadır. Dezenflasyon sürecinin etkileri 2024 yılı Haziran ayından itibaren başlamıştır. Enflasyon oranında 23.5 puan düşüş kaydedilmiştir.
"Türkiye ekonomisi kesintisiz büyüdü"
İstihdam alanında iktisadi faaliyetteki dengelenme eğilimine rağmen işsizlik oranları hedeflerimizin ötesinde iyileşme göstermiştir. Kamu harcamalarında etkinlik ve verimlilik arttıkça bütçe açığı da tahminlerimizden daha olumlu bir seyir izlemiştir. Bu durum kamu maliyesinin sürdürülebilirliğine katkı sağlamıştır.
Programımız başarıyla çalışmakta ve sonuç üretmektedir. 2003 yılı boyunca yaşanan küresel ve bölgesel zorluklara rağmen Türkiye ekonomisi istikrarlı bir şekilde büyüme gösterdi. Deprem felaketine rağmen, küresel olumsuz gelişmeler ortamında ekonomimiz geçen yıl yüzde 5.1 oranında büyüyerek kesintisiz büyüme sürecini devam ettirmiştir.
Yurt içi talebin büyümeye katkısı 2023 yılına göre önemli oranda azalmış, buna karşın net mal ve hizmet ihracatı büyümeye pozitif katkı sağlamıştır. 2023 yılında sanayi sektörü küresel sıkılaştırıcı politikalardan daha fazla etkilemiş milli gelir büyümesinden daha yavaş büyümüştür.
"İşsizlik oranı geriledi"
Geçiş döneminin bu program yılında tamamlandığını, dezenflasyon döneminin başladığını görebiliyoruz. 2024 yılının Ağustos ayı itibarıyla birikimli TÜFE artış oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre gerileyerek yüzde 52 oranında kaydedilmiştir. Eylül ayında bu eğilimin devam etmesini bekliyoruz.
İşsizlik oranlarının önemli oranda gerilediğini görüyoruz. 2023’ün 2. çeyreğinde 31 milyon 556 bin olan istihdam 2024 yılının 2. çeyreğinde 23 milyon 661 bin kişiye ulaşmıştır. Son 1 yılda 1 milyon 105 bin ilave istihdam imkanı oluşmuştur.
İstihdamdaki artış ve işsizlikteki düşüş uygulanan ekonomi politikalarının etkinliğini ortaya koymaktadır. İşsizliğin azaltılmasın yönündeki bu eğilimlerin güncellenmiş OVP döneminde devam etmesini hedefliyoruz.
Bugün geldiğimiz noktada 2024 yılının Haziran ayı itibarıyla cari işlemler açığı milli gelirin yüzde 2.2’sine kadar düşmüştür Rakamsal olarak bu 24.8 milyar dolar mertebesini ifade etmektedir.
Uzun dönem ortalamalarının altına inen cari işlemler açığı Türkiye’nin makroekonomik istikrarını güçlendirecek önemli bir gelişmedir. Bu olumlu tablo güncellenmiş OVP için atılacak adımlarla daha da pekiştirilecektir.
"TL'ye güven arttı"
TL’ye olan güven artmış, TL mevduatlarının toplam mevduatlar içinde payı ciddi yükseliş göstermiştir. 2023 yılı Ocak ayında yüzde 39 seviyesindeyken, bu oran yıl boyunca artarak 2024 yılı Ağustos ayında yüzde 54 seviyesine yükselmiştir. Bu artış TL’ye olan güvenin arttığını göstermektedir.
KKM’nin payına baktığımızda geçen yılın ortalarında yüzde 28’in üzerinde bir orana çıktığını görüyoruz. Bu oranın hızla gerilediğini Ağustos 2024’e geldiğimizde KKM’nin payının yüzde 10’a kadar düştüğünü görüyoruz. Geçen yıl en yüksek rakamı 140 milyar dolar olarak görmüştük bugün geldiğimiz noktada KKM 47.8 milyar dolara kadar düşmüş durumdadır.
"Risk primi geriledi"
TL’nin güçlenmesi, milli para birimine olan güvenin artması enflasyonla mücadelede önemli bir gelişmedir. Türkiye ekonomisinin gelecekte bu olumlu eğilimleri sürdürmesini bekliyorum. Risk priminin düştüğünü, 2023 Mayısta 703 bp yükselmişken 3 Eylül 2024 itibarıyla 283 bp gerilediğini görüyoruz.
Bu düşüş uluslararası piyasalarda Türkiye’ye olan güvenin arttığını göstermektedir. Dış finansmana erişimi kolaylaştıran, maliyetini düşüren bu gelişmeyi daha ileri noktalara taşımayı hedefliyoruz. Rezervlerdeki artış, risk primindeki düşüş, TL mevduatlarının artışı ekonomi politikalarımızın doğru yönde ilerlediğinin piyasalarda olumlu yansımalar oluşturduğunun somut göstergeleridir."