CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, Osmangazi Köprüsü’nde 2024 yılı için garanti edilen araç geçiş sayısının tutmasına rağmen Hazine’den şirkete tam 569 milyon dolar ödeme yapıldığını açıkladı. Yavuzyılmaz, bu durumu “AK Parti garantili vurgun” olarak nitelendirdi ve kamu kaynaklarının israf edildiğini söyledi.
Garanti Sayısı Aşıldı, Ödeme Yine de Yapıldı
Yavuzyılmaz, 2024 yılı için garanti edilen geçiş sayısının 14 milyon 600 bin olduğunu, ancak gerçekleşen geçiş sayısının 19 milyon 464 bin 305 ile bu rakamı aştığını belirtti. Buna rağmen şirkete 569 milyon 809 bin dolarlık ödeme yapıldığını ifade eden Yavuzyılmaz, "Bu paranın güncel kurla karşılığı 20 milyar lira. Bu akıl dışı ödeme, kamu bütçesinin özel sektöre akıtıldığını kanıtlıyor" dedi.
Yap-İşlet-Devret Modellerindeki Çarpan Sistemi
Osmangazi Köprüsü, Yap-İşlet-Devret modeliyle inşa edilen büyük projelerden biri. Sözleşmeye göre geçiş başına garanti edilen ücret 35 dolar + KDV olarak belirlenmiş durumda. Ancak her yıl Amerika’daki enflasyon oranına göre bu tutara artış ekleniyor. 2025 yılında bu ücretin 55 dolar seviyesine yükselmesi bekleniyor. Güncel kur üzerinden değerlendirildiğinde araç başına geçiş bedeli 1.938 TL oluyor. Sürücüler köprü geçişi için 555 TL ödese de aradaki 1.383 TL'lik fark Hazine tarafından şirkete ödeniyor.
“Tutturulsa da Tutturulmasa da Fatura Hazine’ye”
Deniz Yavuzyılmaz, yapılan sözleşmelerin kamu zararına neden olduğunu şu sözlerle vurguladı: “Garanti edilen geçiş sayısı tutmadığında ücretin tamamı, tuttuğunda ise %72’si Hazine’den şirkete aktarılıyor. Bu, kamu kaynaklarını özel şirketlere aktarmanın başka bir adıdır. AK Parti, bu kötü sözleşmelerle bütçeyi adeta delik deşik etmiştir.”
Uluslararası Kıyaslama: Dünyada Durum Ne?
Osmangazi Köprüsü'nde yaşanan bu durum, benzer projelerin uluslararası örnekleriyle kıyaslandığında dikkat çekici bir fark oluşturuyor. Örneğin, İtalya’da benzer otoyol projelerinde garanti geçiş ödemeleri belirli denetim mekanizmalarına tabi tutuluyor ve geçiş sayısı aşıldığında devlet, şirkete ek ödeme yapmak yerine bütçeden kazanç sağlıyor.
Vatandaş Tepkili: “Köprüyü Kullanmak Zorunda Kalıyoruz”
Sosyal medyada geniş yankı bulan Yavuzyılmaz’ın açıklamaları, vatandaşlardan da destek buldu. Kullanıcılar, köprü geçiş ücretlerinin yüksekliği nedeniyle zorunlu geçiş yapmanın dahi ağır bir mali yük haline geldiğini dile getirdi. Araç sahipleri, “Köprüyü kullanmak zorundayız, ama geçiş başına devasa farkı Hazine ödüyor. Bu haksızlık” ifadelerini kullandı.
“Şeffaflık ve Hesap Verilebilirlik Şart”
Deniz Yavuzyılmaz, köprü ve otoyol projelerinde sözleşme şartlarının kamu yararına göre yeniden ele alınması gerektiğini belirterek şu uyarıda bulundu: “Bu projelerde kullanılan paralar vatandaşın cebinden çıkıyor. Sayıştay denetimlerinin etkin hale gelmesi ve kamu zararı oluşturan sözleşmelerin iptal edilmesi gerekiyor. Aksi halde bu mekanizma, kamu kaynaklarını sömüren bir sistem olarak varlığını sürdürecek.”
Köprü Geçiş Ücretleri Artış Rekorunda
Osmangazi Köprüsü’nde geçiş ücreti yıllar içinde katlanarak arttı. İlk açıldığında 88 TL olan geçiş ücreti, günümüzde 555 TL seviyesine ulaştı. Sözleşmeye dayalı artış mekanizması, ücretlerin sürekli yukarı yönlü seyretmesine yol açarken, kamu bütçesi üzerindeki yük de her geçen yıl daha ağırlaşıyor.
Kamu Yararı mı, Şirket Kazancı mı?
Osmangazi Köprüsü'ndeki garanti ödemeleri, Yap-İşlet-Devret projelerinin sürdürülebilirliği ve kamu yararı açısından yeniden değerlendirilmesi gereken bir konu olarak gündemdeki yerini koruyor. CHP’li Yavuzyılmaz’ın ifşası, kamuoyunda geniş bir tartışma başlatarak, altyapı projelerinin şeffaflık ve denetlenebilirlik ilkeleriyle yeniden şekillendirilmesi gerektiği çağrısını güçlendirdi.
