Ötanazi Nedir ?: Dünya Üzerindeki Yasal Durumu ve Dini Perspektifler

Devrim KARTAL

Ötanazi Nedir? Ne İçin Uygulanır ?

Ötanazi, genellikle ağır ve iyileşmesi mümkün olmayan hastalıklara sahip bireylerin talebi üzerine veya ağrılarını hafifletmek ve onurlu bir şekilde ölmelerini sağlamak amacıyla uygulanan, tıbbi yolla yaşamın sonlandırılması işlemidir. "İyi ölüm" veya "huzurlu ölüm" olarak da çevrilebilen ötanazi, hastanın veya yakınlarının rızasıyla ve belirli tıbbi kriterler çerçevesinde gerçekleştirilir.

Ötanazi, aktif ve pasif olmak üzere iki temel şekilde uygulanabilir. Aktif ötanazi, hastanın yaşamını sonlandıracak doğrudan bir müdahalede bulunulmasını; pasif ötanazi ise yaşamı sürdürebilmek için gerekli tıbbi tedavilerin durdurulmasını ifade eder. Bu uygulamalar, etik, hukuki ve dini açılardan yoğun tartışmalara neden olmaktadır.

Hangi Ülkelerde Yasal ?

Dünya genelinde ötanaziye ilişkin yasalar ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Hollanda, Belçika, Lüksemburg, Kolombiya, Kanada ve Yeni Zelanda gibi bazı ülkeler, belirli koşullar altında ötanaziyi yasallaştırmıştır. Bu ülkeler, ötanaziye izin veren yasal çerçeveler oluşturarak, hastaların haklarını ve tıbbi etik kurallarını dikkate alacak şekilde düzenlemeler getirmiştir.

Türkiye'de Ötanazi Uygulaması Var Mı ?

Türkiye'de ise ötanazi yasal değildir. Türk hukuk sistemi ve etik değerleri çerçevesinde, ötanaziye izin veren bir düzenleme bulunmamaktadır. Türkiye'de yaşamın sonlandırılması ile ilgili etik ve hukuki tartışmalar devam etmekte olup, ötanazi, sağlık hukuku ve tıbbi etik alanında önemli bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ötanazi konusunda yaşanan ulusal ve uluslararası tartışmalar, insan hakları, bireysel özgürlükler, tıbbi etik ve dini inançlar gibi birçok önemli konuyu içermektedir. Bu nedenle, ötanaziye izin veren ülkelerde bile, uygulamanın koşulları ve kapsamı konusunda sıkı düzenlemeler ve denetimler bulunmaktadır. Her bireyin son yaşam evresinde karşılaşabileceği zorluklar ve tercihler, ötanazi tartışmalarını toplumsal ve bireysel düzeyde önemli bir mesele haline getirmektedir.

Ötanazinin Dini Boyutu 

Ötanazi, dini inançlar ve öğretiler açısından önemli ve karmaşık bir konudur; çünkü yaşamın sonlandırılması, birçok dinde yaşamın kutsallığı ve Tanrı'nın iradesine ilişkin temel değerlerle bağlantılıdır. Farklı dinlerin ötanaziye bakış açıları çeşitlilik göstermektedir ve genellikle bu uygulamaya karşı çıkan tutumlar sergilemektedirler.

• Hristiyanlık: Çoğu Hristiyan mezhebi, yaşamın Tanrı'nın bir armağanı olduğuna ve sadece Tanrı'nın yaşamı sonlandırma hakkına sahip olduğuna inanır. Bu nedenle, Katolik Kilisesi başta olmak üzere birçok Hristiyan mezhebi aktif ötanaziye karşıdır. Bununla birlikte, pasif ötanaziye (yaşamı uzatan tedavilerin durdurulması) bazı durumlarda izin verilebileceği yönünde görüşler de bulunmaktadır.

• İslam: İslam dini de yaşamın Allah'ın bir lütfu olduğunu ve sadece Allah'ın yaşamı alma hakkına sahip olduğunu öğretir. Bu nedenle, İslam'da ötanazi genellikle kabul edilemez olarak görülür. İslam alimleri, acı çeken hastaların bakımında merhamet ve şefkat gösterilmesi gerektiğini vurgularlar ancak yaşamın bilinçli olarak sonlandırılmasına izin vermezler.

  Mehmet Emin Ekmen, İngiltere’de Türkiye ve Dünya Gündemini Değerlendirdi

• Yahudilik: Yahudilikte de yaşamın kutsallığı önemli bir yer tutar ve ötanazi genel olarak kabul edilmez. Ancak, pasif ötanaziye (yaşamı uzatan tedavilerin durdurulması) bazı Yahudi hukuku yorumlarında yer verilebilirken, aktif ötanazi Yahudi inancına göre yasaktır.

• Hinduizm ve Budizm: Bu dinlerde yaşamın sonlandırılması konusunda karmaşık görüşler bulunmaktadır. Her iki dinde de karma ve yeniden doğuş inançları önemli olduğundan, ötanazi gibi eylemlerin bireyin karmik döngüsü üzerindeki etkileri dikkate alınır. Bazı yorumlarda, acı çeken birinin kurtuluşuna yardımcı olmanın olumlu bir eylem olabileceği ifade edilirken, diğer yorumlar yaşamın sonlandırılmasına karşı çıkar.

Her dinin öğretileri ve inançları çerçevesinde ötanaziye yaklaşımı farklılık gösterse de, çoğu dinde ortak olan yaşamın kutsallığı ve ölümle ilgili kararların ahlaki ve etik boyutlarıdır. Dini inançlar, ötanazi gibi konularda bireysel ve toplumsal düzeyde karar verme süreçlerinde önemli bir rol oynamaktadır.