2023 yılı genelinde ise yıllık bazda fiyatlar nominal olarak yükseldi. Son aylarda ise reel bazda düşüşler dikkat çekti. Peki geçtiğimiz yıl en çok hangi segment araçlarda fiyatlar arttı. İkinci elde model yılına göre hangi araçlarda fiyat artışları daha fazla oldu? Yeni yılın gelmesiyle birlikte piyasada son durum ne?
Milliyet'e konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel şu ifadeleri kullandı:
“2023 yılı sıfır km hafif ticari ve otomobil satış adetlerinin 1.232.000’e ulaşarak tarihi rekorunu kırdığı, ikinci elde de mükerrer satışlar da dahil olmak üzere 10 milyon satış adedinin yakalandığı bir yıl oldu. Pandemi ile başlayan süreçte, talebin çok yüksek olması ve kayıt dışı ticaret gibi faktörler fiyatları olumsuz etkiledi.
İMAS Derneği olarak internet ortamı, satış adetleri ve yine internet ortamından temin edilen ortalama satış fiyatları ile detaylı çalışmalar yapan kuruluşlardan farklı olarak sahadan aldığımız reel fiyatlamalar ve piyasa seyrine dair bilgiler sayesinde daha kesin raporlar sunma imkanına sahibiz.
Sahip olduğumuz istatistiki ve saha verileri doğrultusunda sıfır otomobilde Ocak-Temmuz 2023 döneminde fiyatların ortalama %80, ikinci el otomobilde ise arz talep dengesizliği ve kayıt dışı ticaret sebebiyle %100’ü bulan fiyat artışları yaşandığı, Ticaret Bakanlığı’nın sektöre dair attığı adımlar ve arz talep zincirinin tekrar kurulmasıyla, Temmuz ayı sonrası fiyatların düşmeye başladığını görüyoruz.
Temmuz-Aralık sürecinde döviz kurunun yükselmesine rağmen sıfır otomobilde %20, ikinci el otomobilde ise %15 fiyat düşüşleri kayda geçti. Artan döviz kuru ile orantılandığında fiyat düşüşlerinin %25’lere ulaştığını söyleyebiliriz.
Temmuz ayında başlayan düşüş trendi Eylül-Ekim aylarında pik yaparken, Kasım ve Aralık aylarında yerini sabit fiyatlamalara bıraktı. Ocak ayı itibarıyla da sıfır otomobilde yeni yıl maliyetleri ve döviz kuruna bağlı bir miktar artışlar görmekteyiz. İkinci el pazarında ise daralan piyasa neticesinde şu an için fiyatlar sabit durumda.
EN ÇOK HANGİ SEGMENTİN FİYATI ARTTI?
2023 yılında en fazla fiyat artışı ortalama %80 ile B Segment otomobillerde görüldü. C sınıfı otomobillerde ise artış ortalama %70 civarında. D Sınıfı %60, E sınıfında ise %51 yıllık bazda artış kayda geçti. Oranlarda talep edilen liste fiyatlarının da belirleyici faktörler arasında olduğu, son dönemde birebir irtibat noktasında kampanyalı liste fiyatından da iskonto yapılarak fiyat teklifi sunulduğunu hatırlatmakta fayda var. Bu koşullar da göz önünde bulundurulduğunda reel fiyat artışlarının bir miktar daha az olduğunu söylemek mümkün.
Sıfır otomobilde arz talep problemi kaynaklı araç bulunamaması, buna istinaden fiyatların artması kullanıcıyı ikinci el otomobile yöneltmişti. Bu süreçte özellikle 5 yaşa kadar olan otomobil fiyatlarının oldukça artması, alıcı tercihlerini 5 yaş üstü otomobillere de yöneltti. Bu sebeple her yaş otomobil fiyatları olağan dışı yükseldi. Eski otomobillerin daha ucuz olması ve o dönemde yaşanan bulunan otomobili alma refleksi neticesinde model yılı 10 yaş ve üzeri araçlar en çok satılan otomobiller olurken, yüksek talebe bağlı olarak en çok fiyat artışı yaşanan otomobiller olarak kayda geçti.
FİYATLAR ÖNÜMÜZDEKİ SÜREÇTE YÜKSELİR Mİ?
Ocak ayında 2023 model sıfır otomobil fiyatları yeni yıl maliyetleri ve döviz kuru sebebiyle bir miktar yükseldi. Stok adedi biten araçlarda indirimli kampanyalar sonlanarak rakamlar tekrar liste fiyatına çekildi.
‘TALEP İKİNCİ ELE KAYACAK’
Stok adedi azalan araçlar için de en fazla 1.5 aylık süreçte benzer durum yaşanacaktır. İkinci el pazarında yaşanan durağanlık sebebiyle fiyatlar halen sabit durumda. Sıfır km otomobil fiyatlarının tamamen liste fiyatlarına çekilmesi ile sıfır-ikinci el fiyat makası tekrar açılacağından, yılın ikinci çeyreğinde talebin ikinci el otomobile kayacağı kanaatindeyiz. Bu sebeple ikinci el otomobil fiyatları bir süre daha avantajını koruyor. Yıl içerisinde döviz kurunda artış yaşandığı takdirde, her iki pazarda da fiyat artışları görülebilir.
İLAN SAYILARINDAKİ DÜŞÜŞÜN NEDENİ NE?
Geçtiğimiz aylarda vasıta kategorilerinde bulunan araç sayısı kısa süre 950 bin ile 1 milyon adede ulaşmıştı. Genel vasıta adetlerinde ortalama %10-12 düşüş görülse de otomobil sayısında bir miktar artış söz konusu. Bunun sebebi ise pazardaki satış adetlerinin daralması ve var olan ilanların bu havuzda sabit kalması.
Birkaç aylık süreçte, ilkbahar ayları itibarıyla geçen yıl oranında olmasa da piyasamızın tekrar hareketleneceği kanaatindeyiz. Öte yandan piyasa durağan olsa da düşen fiyatlar doğrultusunda reel fiyat talepleri alıcı bulabiliyor. Piyasanın tekrar hareketlenmesi ve daha kolay satış gerçekleştirmek için önemli olan faktörlerden bir tanesi de kullanıcıların reel fiyatları kabul etmeleri olacaktır.” (Kaynak: Milliyet)
