Ticaret Bakanlığı’nın duyurduğu ve bugün itibarıyla yürürlüğe giren “Uzaktan İletişim Araçları Yoluyla Piyasaya Arz Edilen Ürünlerin Piyasa Gözetimi ve Denetimi Yönetmeliği” ile birlikte internetten alışverişte yeni bir dönem başladı. 5 aylık geçiş süreci sonunda hayata geçen bu düzenleme, hem tüketicilerin haklarını korumayı hem de e-ticaret platformlarında şeffaflığı ve ürün güvenliğini artırmayı amaçlıyor.
Tüketici Artık Daha Bilinçli Alışveriş Yapabilecek
Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkanı Hakan Çevikoğlu, yeni yönetmeliğin e-ticaret ekosisteminde çok ayaklı bir dönüşüm başlatacağını belirtti. Çevikoğlu, artık internetten alışveriş yapan kullanıcıların, tıpkı fiziksel mağazalarda olduğu gibi ürünün tüm teknik bilgilerine, üretici ya da ithalatçı bilgilerine ve güvenlik uyarılarına kolayca ulaşabileceğini vurguladı.
Yeni dönemde ürün satış ilanlarında, teknik düzenlemelere uygunluk, uygunluk işaretleri ve Türkçe güvenlik bilgileri zorunlu hale geldi. Böylece yalnızca görsel değil, ürünün hukuki ve teknik kimliği de görünür olacak.
Riskli Ürünlere Hızlı Müdahale Mekanizması
Yeni yönetmelikle birlikte uygunsuz veya riskli ürünlerin e-ticaret platformlarından geçici olarak kaldırılması mümkün hale geldi. Tüketici şikayetleri veya yetkili kurumların değerlendirmeleri sonucu risk taşıdığı tespit edilen ürünlere karşı hızlı aksiyon alınabilecek.
Ayrıca, geri çağırma süreçlerinde tüketiciler sadece e-posta yoluyla değil, aynı zamanda alışveriş yaptıkları pazaryerlerinin arayüzü üzerinden de bilgilendirilecek. Bu sayede "sessiz geri çağırmalar"ın önüne geçilerek, kullanıcıların aktif bir şekilde sürece dahil olması sağlanacak.
Satıcılara Yeni Yükümlülükler
Satıcılar açısından da önemli değişiklikler getiren yönetmelik, ürün açıklamalarında üretici, ithalatçı ya da yetkili temsilcilerin açık kimlik bilgilerini paylaşma zorunluluğu getiriyor. Satıcılar, aynı zamanda ürünlerin güvenlik belgeleri, uygunluk işaretleri ve teknik bilgilerini eksiksiz şekilde ilanlarına eklemekle yükümlü.
Eğer satıcı aynı zamanda ürünün üreticisi veya ithalatçısı konumundaysa, ürünün mevzuata uygunluğundan ve geri çağırma süreçlerinden de doğrudan sorumlu olacak.
Pazaryerleri Artık Sorumlu Bir Aktör
Yönetmelikle birlikte pazaryerleri de yalnızca satış platformu olmaktan çıkıyor. Her platformun artık bir "Ürün Güvenliği Temas Noktası" belirlemesi ve tüketiciyle aktif iletişim kurması gerekecek.
Çevikoğlu, “Pazaryerleri, yetkili kurumlardan gelen içerik kaldırma taleplerini 24 saat içinde uygulamak ve riskli ürünleri, resmi talimat beklemeden kaldırmak zorunda. Aynı zamanda geri çağrılan ürünleri satın alan kullanıcıları bilgilendirmekle de yükümlüler,” dedi.
Yabancı Satıcılar Da Yerel Mevzuata Tabi
Yönetmelik yalnızca yerli değil, Türkiye'ye ürün satan yabancı firmaları da kapsıyor. Artık yurtdışından uzaktan iletişim yoluyla ürün sunan her firma, Türkiye’de yerleşik bir temsilci bulundurmak ve bu temsilcinin kimlik bilgilerini açıkça beyan etmek zorunda.
Temsilcisi bulunmayan firmaların ürünleri Türk kullanıcılarına satılamayacak. Bu durum, hem tüketiciyi koruyacak hem de kayıt dışı ve düşük maliyetli ürünlerin denetimsiz şekilde pazara girmesini engelleyecek.
Ne Olmuştu?
Ticaret Bakanlığı, tüketici güvenliğini sağlamak ve e-ticaretteki bilgi kirliliğini ortadan kaldırmak amacıyla yeni bir düzenleme hazırlığında olduğunu ilk kez Ekim 2024’te açıklamıştı. 2025 yılı başında yayımlanan yönetmelik için 5 aylık geçiş süreci öngörülmüştü. 1 Nisan 2025 itibarıyla yürürlüğe giren bu yeni dönemle, e-ticaret alanında köklü bir değişim yaşanıyor.
