www.imecegazetesi.com
Gençler Sağlık Bilgisini Artık Sosyal Medyadan Alıyor
TikTok ve Instagram Reels gibi kısa video platformları, genç kuşak için yalnızca eğlence değil aynı zamanda bilgi edinme aracı haline geldi. “Diyet”, “cilt bakımı”, “zayıflama yöntemleri” ve “ilaç tavsiyeleri” gibi içerik başlıkları milyonlarca izlenme alıyor. Ancak bu içeriklerin önemli bir kısmı bilimsel temelden uzak, yanlış ve yanıltıcı bilgilerle dolu.
Sağlık uzmanları, özellikle gençlerin bu içeriklere bilinçsizce güvenmesinin ciddi sağlık riskleri doğurabileceğini belirtiyor. Bilgiye kolay erişim, beraberinde bilgi kirliliğini de getiriyor.
Bilimsel Gerçekler Yerine Algoritma Dostu İçerikler Öne Çıkıyor
Sosyal medya içerik üreticileri, dikkat çekici başlıklar ve hızlı çözümler sunarak algoritmalarda öne çıkmayı hedefliyor. Örneğin, TikTok’ta karbonat ve limonla diş beyazlatmayı öneren bir video milyonlarca kez izlenmiş durumda. Ancak diş hekimleri, bu yöntemin diş minesine kalıcı zarar verdiğini söylüyor.
Aynı şekilde, yalnızca sıvı ile beslenmeyi tavsiye eden ya da hızlı kilo verdiren karışımlar paylaşan videolar da yaygın. Diyetisyenler bu tür uygulamaların kısa vadede kilo kaybı sağlasa da uzun vadede yeme bozuklukları ve sağlık problemlerine yol açtığı uyarısında bulunuyor.
Uzmanlar Uyarıyor: “Tıbbi Bilgi Eğlence Malzemesi Haline Geliyor”
Sağlık İletişimi Uzmanı Dr. Ece Taşdelen, sosyal medya platformlarında yayılan sağlık içeriklerinin büyük bölümünün bilimsel doğruluktan yoksun olduğunu belirterek şu ifadeleri kullanıyor:
“Bu içeriklerin amacı bilgilendirmek değil, dikkat çekmek. Genç kullanıcılar, tıbbi yeterliliği olmayan fenomenlerin sözlerine doktorlardan daha fazla güvenebiliyor.”
Dermatoloji Uzmanı Dr. Berke Çelik ise özellikle cilt bakımı ve reçeteli ilaçlara dair önerilerin ciddi riskler barındırdığına dikkat çekiyor:
“Sosyal medyada önerilen her ürün ya da yöntem, her birey için uygun değildir. Yanlış ürün kullanımı kalıcı cilt hasarlarına, hatta sistemik rahatsızlıklara neden olabilir. En tehlikeli olan ise reçetesiz ilaçların tavsiye edilmesi.”
Tıbbi Yetkinliği Olmayan Kişilerin Yönlendirmeleri Hayati Risk Taşıyor
Sağlık uzmanlarına göre sosyal medya üzerinden yayılan yanlış tıbbi içerikler şu riskleri beraberinde getiriyor:
-
Bilimsel dayanağı olmayan uygulamalar halk sağlığı açısından tehdit oluşturuyor.
-
Reçeteli ilaçların doktor kontrolü dışında önerilmesi, yanlış ve tehlikeli tedavilere neden olabiliyor.
-
Gençlerde beden algısını bozan içerikler, yeme bozukluklarına ve psikolojik sorunlara zemin hazırlıyor.
-
Gerçek tıbbi muayene ve tanı süreçlerinin yerine sosyal medya yönlendirmelerinin geçmesi, erken teşhis şansını ortadan kaldırıyor.
Sosyal Medyada Görünen Popülerlik, Bilgi Güvenilirliği Anlamına Gelmiyor
Algoritmaların ilgi çekici içerikleri öne çıkarması, bilgi doğruluğunu ikinci plana itiyor. "Bu içecek göbeği eritiyor", "3 günde 5 kilo verin", "Kendinize antidepresan etkisi yaratın" gibi başlıklar, bilimsel makalelerden çok daha fazla etkileşim alıyor. Bu durum, gençlerin bilgiyle değil popülerlikle hareket etmesine neden oluyor.
Sosyal medyada kendi deneyimlerini paylaşan kişilerin anlatımları, genç kullanıcılar tarafından güvenilir bulunabiliyor. Ancak bireysel deneyimlerin tıbbi gerçekliği yansıtmayabileceği unutulmamalı.
Sağlık Okuryazarlığı Geliştirilmeli, Doğru Bilgi Yaygınlaştırılmalı
Uzmanlara göre bu sorunun çözümü sosyal medyayı yasaklamakta değil, doğru içeriği daha görünür kılmakta yatıyor. Tıp dernekleri, üniversiteler ve sağlık kuruluşları dijital mecralarda bilimsel bilgiyi sade ve anlaşılır biçimde sunmalı. Aynı zamanda medya okuryazarlığı derslerinin yaygınlaştırılması, gençlerin içerik sorgulama becerilerinin geliştirilmesi için önem taşıyor.
Bilgiye erişimin kolay olduğu dijital çağda, doğruluğunun teyit edilmesi gerektiği bilinci tüm kullanıcılara kazandırılmalı.
Sessizleşen Uzmanlar Yerini Fenomenlere Bırakıyor
Sosyal medya çağında bilginin hızla yayılması, beraberinde ciddi sorumluluklar getiriyor. Tıbbi bilgi, yalnızca yetkin kişilerce ve doğru kanallar üzerinden sunulmalı. Aksi takdirde fenomenlerin yönlendirdiği milyonlarca genç, bilimden uzak önerilerle kendi sağlığını tehlikeye atabilir.
