Uyuz hastalığı, 'Sarcoptes scabiei var hominis' isimli parazitin vücuda yerleştikten sonra 'silion' adı verilen tüneller kazarak ilerlemesi ve burada yumurtalarını bırakarak üremeye devam etmesiyle ortaya çıkan bir hastalık. Bu süreçte insan vücudunda parazite karşı alerji gelişir ve bu reaksiyon kendini özellikle gece ve sıcak havada artan, dayanılmaz bir kaşıntı şeklinde gösterir. Parazit vücuttan temizlenmediği sürece ise bu alerjik reaksiyon katlanarak artar ve hastanın vücudu kaşınmaya bağlı yara izleri ile dolar.
Son yıllarda Dünya Sağlık Örgütü'nün 'ihmal edilmiş tropikal hastalık' olarak tanımladığı ve hem dünyada hem ülkemizde pandemi sonrası yüzde 50 artış yaşanan uyuz hastalığı, halen varlığını sürdürmektedir. Muğla Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dermatoloji Kliniği'nde görev yapan Doç. Dr. Aslan Yürekli, hastalıkla ilgili önemli bilgiler verdi ve tedavideki son gelişmeleri aktardı.
TÜM DÜNYADA UYUZ VAKALARINDA ARTIŞ GÖRÜLÜYOR
'Sadece ülkemizde değil tüm dünyada uyuz vakalarında artış görülmektedir. Özellikle 2018 yılının son yarısından sonra başlayan bir vaka artışı dikkat çekmektedir. Hastalık doğası gereği salgın dönemleri ile seyretmektedir. Aynen COVİD-19 salgınında olduğu gibi belli dönemlerde artış yapıp zamanla gerileme eğilimindedir. Tüm dünyada yaşanan düzensiz göç hareketi de bu artışa katkıda bulunmuştur' bilgisini veren Doç. Dr. Yürekli, özellikle sonbahar ve kış aylarında vaka oranında artış yaşandığını belirtti.
HASTA YAKINLARI, BELİRTİ GÖRÜLMESE DE TEDAVİ EDİLMELİ
'Uyuz hastalığı, hasta ile yakın temas sonucu bulaşır. Sanılanın aksine tokalaşma, yan yana oturma gibi kısa süreli temaslarla bulaşma olmaz. Hasta ile yan yana yatmak, hastanın havlusu, kıyafetleri gibi kişisel eşyalarını kullanmak bulaşmaya neden olabilir' bilgisini veren Doç. Dr. Yürekli, hasta yakınlarının alması gereken önlemlerle ilgili şunları söyledi:
'Bulaştan sonra belirtilerin ortaya çıkması için geçen süre ortalama 3 hafta olduğu için, şikayeti olsun olmasın temas halindeki herkesin tedavi görmesi çok önemli. Şikayeti olmayan hastaların tedaviyi reddetmesi önemli bir sorun olarak karşımıza çıkıyor ve bu yüzden aile bireyleri tekrar tekrar hastalığı birbirlerine bulaştırıyor. Bu süreçte ayrıca hasta yakınları, hasta ile yakın temastan kaçınmalı ve hastanın kişisel eşyalarını kullanmamalıdır. Hasta yakınları kaşıntı olsun olmasın, şikayeti olsun olmasın kesinlikle hasta ile eşzamanlı tedavi görmelidirler. Bütün aile bireylerine aynı gün tedavi uygulanması gerekliliği uyuz hastalığının tedavisindeki en önemli zorluklardan biridir.'