Türk Vatandaşlarına Yeni Haklar
Norveç’in egemenliği altında bulunan Svalbard takımadalarının statüsünü belirleyen Spitsbergen Anlaşması, Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye açısından yürürlüğe girdi. 1920’de Paris’te imzalanan ve 1925’ten bu yana yürürlükte olan anlaşma kapsamında, Türk vatandaşları ve şirketleri Svalbard’da mülk edinme ve oturma hakkı elde etti.
Bu karar, aynı zamanda Türk bilim insanları ve öğrencilerine de bölgede akademik çalışmalar yapma ve eğitim alma imkânı tanıyor. Türkiye, Arktik bölgesindeki varlığını güçlendirme ve kaynaklarından yararlanma amacıyla bu anlaşmaya taraf oldu.
Hangi Haklar Tanındı?
Anlaşma kapsamında Türkiye, Spitsbergen Anlaşması’na taraf ülkelerle eşit haklara sahip olacak. Türk vatandaşları mülk edinme, ikamet etme, balıkçılık, madencilik ve denizcilik faaliyetlerinde bulunma gibi haklara sahip olacak. Bunun yanı sıra, bölgede bilimsel araştırmalar yürütülebilecek ve eğitim olanaklarından faydalanılabilecek.
- Türk şirketleri ticari faaliyetlerde bulunabilecek
- Türk bilim insanları Türk Bilim İstasyonu’nda araştırma yapabilecek
- Türk öğrenciler Svalbard Üniversite Merkezi’nde eğitim alabilecek
- Türk balıkçılar ve madenciler bölgede faaliyet gösterebilecek
Türkiye’nin Arktik Bölgesindeki Hedefleri
Türkiye, Arktik bölgesindeki faaliyetlerini artırarak bilimsel ve ekonomik çıkarlarını güçlendirmeyi hedefliyor. Aynı zamanda, Türkiye’nin Arktik Konseyi’ne gözlemci üye olma hedefi de devam ediyor.
Bu çerçevede, TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (TÜBİTAK MAM) tarafından yürütülen Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferleri (TASE) kapsamında bölgede araştırmalar gerçekleştirildi. 2024 yılında tamamlanan TASE-IV seferi, Svalbard Adaları ve Norveç’in münhasır ekonomik bölgesinde başarılı sonuçlar verdi.
Svalbard Adası Nerede?
Svalbard Adası, Kuzey Kutbu’nun yaklaşık 750 kilometre güneyinde, Norveç’e bağlı bir takımada olarak biliniyor. Soğuk iklimi ve eşsiz doğasıyla dikkat çeken bölge, bilim insanları ve turistler için cazip bir destinasyon olarak öne çıkıyor.
Türkiye’nin anlaşmaya taraf olmasıyla birlikte, Türk vatandaşları için Arktik bölgesinde yeni fırsatlar ve haklar doğmuş oldu. Bu gelişme, Türkiye’nin bölgedeki stratejik ve bilimsel çalışmalarını ileriye taşımak adına önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
