Temiz enerjiyle ilgili dünyanın en yetkili kuruluşu olan Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), elektrik, ulaşım ve ısıtma alanlarındaki mevcut politikaların ve piyasa gelişmelerinin analizinin ardından perşembe günü bir açıklama yaptı.
Analiz, yenilenebilir enerji kaynaklarının bu 10 yılda iki buçuk kat artacağını ve bunun, büyük ölçüde dünya genelindeki artışların dörtte üçünü oluşturan güneş enerjisinden kaynaklanacağını ortaya koydu. Yenilenebilir enerjideki artışı büyük ölçüde Çin sağlasa da Avrupa, ABD ve Brezilya'da da kapasite artışlarıyla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Bilim insanlarının önceki günlerde 2023'ün, büyük ölçüde fosil yakıtların yakılmasından kaynaklanan sera gazı emisyonları nedeniyle "büyük bir farkla" kayıtlara geçen en sıcak yıl olduğunu doğrulamasının ardından bu rapor bir nebze iyi haber oldu.
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, "Kara üstü rüzgar enerjisi ve güneş enerjisi günümüzde neredeyse her yerdeki yeni fosil yakıt tesislerinden ve çoğu ülkedeki mevcut fosil yakıt tesislerinden daha ucuz" dedi.
Zorlu küresel makroekonomik koşullar da dahil aşılması gereken bazı büyük engeller var. Bana göre uluslararası toplumun önündeki en önemli zorluk, yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde yenilenebilir enerji kaynaklarının finansmanını ve yaygınlaştırılmasını hızla arttırmak. Bu ülkelerin birçoğu yeni enerji ekonomisinde geride kalıyor. Üç katına çıkarma hedefine ulaşmadaki başarı buna bağlı olacak.
Geçen ay Dubai'de düzenlenen Cop28 İklim Zirvesi'nde 130 ülke 2030'a kadar yenilenebilir enerjiyi üç katına, enerji verimliliğini de iki katına çıkarmayı kabul etmişti.
Enerji düşünce kuruluşu Ember'da program direktörü olan Dave Jones, geçen yılki temiz enerji kullanımının 2030 hedefine ulaşmanın "tamamen erişilebilir" olduğunu açıkça ortaya koyduğunu söyledi.
Jones, "Bu, sadece bu 10 yıl içinde fosil yakıt kullanımının zirveye ulaşması için değil, aynı zamanda fosil yakıt kullanımında büyük düşüşler için de giderek daha fazla çalıştığımız anlamına geliyor" dedi.
Ancak bu haberin, enerji krizinin "süper kârlarıyla" beslenen petrol ve gaz endüstrisinin planladığı devasa yatırımlarla çeliştiğini belirtti.
Jones, "2024, yenilenebilir enerji kaynaklarının fosil yakıt endüstrisi için sıkıntı olmaktan çıkıp varoluşsal bir tehdide dönüştüğü yıl olacak" diye ekledi.
Dünyanın en büyük kirleticisi olan Çin'de temiz enerji sektörü dünyanın başka hiçbir yerinde olmadığı kadar hızlı bir şekilde genişliyor. IEA'ya göre, ülke geçen yıl tüm dünyanın 2022'de devreye aldığı kadar güneş enerjisini kullanıma sokarken, rüzgar enerjisi de bir önceki yıla göre yüzde 66 oranında arttı.
Bloomberg'in haberine göre, Pekin yakınlarındaki Şaanşi eyaletinde 7,7 milyar dolarlık bir rüzgar, güneş ve batarya depolama projesi üzerinde çalışmalar bu hafta başladı. Ancak Çin hâlâ yüzlerce kömür santrali kuruyor.
Dünyanın en büyük ikinci kirleticisi olan ABD bu hafta, güneş enerjisinin 2025'e kadar elektrik üretimindeki büyümeye öncülük edeceğini açıkladı. ABD Enerji Enformasyon İdaresi'ne göre, 2023'te yüzde 4 olan güneş enerjisinin payı önümüzdeki iki yıl içinde yüzde 7'ye yükselecek. Ancak aslan payı yine de doğalgazdan gelecek.
Çarşamba günü bir başka iyimserlik işareti daha vardı: ABD, pandemiden bu yana ilk kez sera gazı emisyonlarında azalma gördü. Rhodium Group'un analizine göre, ekonomi yüzde 2,4 büyürken bile emisyonlar 2023'te yıllık bazda yüzde 1,9 azaldı.
Nispeten ılıman geçen kış mevsimi ve ABD'deki kömürlü termik santrallerin azalması nedeniyle emisyonlar halihazırda 2005 seviyelerinin yüzde 17'den fazla altında. Analistler, tüm bunların doğru yönde atılmış bir adım olsa da ülkenin 2023'e kadar emisyonları yarı yarıya azaltma hedefine ulaşması için bu düşüş hızının üç kattan fazla artması ve önümüzdeki 6 yıl boyunca bu seviyede devam etmesi gerektiğini söyledi.