İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesi, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan bir çalışanın kıdem tazminatı talebine ilişkin açtığı davada önemli bir karara imza attı. İlk derece mahkemesinin tazminat talebini reddetmesi üzerine istinafa giden dosyada, üst mahkeme bu kararı bozarak yeniden yargılamanın yolunu açtı.
Satış danışmanı olarak çalışan Gökhan A., bedelli askerlik hizmeti nedeniyle işinden ayrıldığını belirterek işverenden kıdem tazminatı talebinde bulundu. Ancak bu talep işveren tarafından kabul edilmedi. Olayın yargıya taşınmasıyla İstanbul İş Mahkemesi, bedelli askerliğin sadece 21 gün sürdüğünü, bu sürenin ücretsiz izin kapsamında değerlendirilebileceğini belirterek tazminat talebini reddetti.
Üst Mahkeme: Bedelli De Olsa Muvazzaf Askerliktir
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi ise bu kararı bozarak, İş Kanunu'na göre muvazzaf askerlik sebebiyle iş sözleşmesini fesheden işçilerin kıdem tazminatına hak kazandığını vurguladı. Mahkeme kararında, bedelli askerliğin de ilgili yasal düzenlemelerde muvazzaf askerlik kapsamında değerlendirildiği belirtildi. Böylece, işçinin askerlik gerekçesiyle iş sözleşmesini feshetmesi halinde tazminat hakkının doğacağı ifade edildi.
Hukukçular: Bedelli Askerlik Tazminat Hakkı Doğurabilir
Konuyla ilgili hukuk çevreleri de mahkeme kararını benzer şekilde değerlendiriyor. Genel hukuk görüşüne göre, 1475 sayılı yasa kapsamında işçinin muvazzaf askerlik nedeniyle iş sözleşmesini feshetmesi, kıdem tazminatına hak kazanma şartlarını oluşturuyor. 1111 sayılı Askerlik Kanunu'na göre ise muvazzaf askerlik, bedelli dahil olmak üzere farklı şekillerde yerine getirilebiliyor.
Bu nedenle bedelli askerlik, hukuki olarak muvazzaf askerlik kapsamına girdiği için, işçinin askerlik nedeniyle işten ayrılması durumunda kıdem tazminatı hakkı doğabiliyor.
Hukukçular ayrıca, kıdem tazminatına hak kazanmak için işçinin aynı iş yerinde en az bir yıl çalışmış olması gerektiğini hatırlatıyor. İşverenin kıdem tazminatını ödememesi halinde ise yargı yolunun açık olduğunu vurguluyorlar.
Karar Binlerce Çalışan İçin Emsal Niteliğinde
Mahkemenin bu kararı, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılmayı düşünen binlerce çalışan için emsal niteliğinde. Daha önce bu gerekçeyle tazminat alamayan veya hakkı olduğu halde başvurmayan çalışanlar için yeni bir hukuki zemin oluşmuş oldu.
Bu gelişmeyle birlikte işverenlerin, bedelli askerlik nedeniyle işten ayrılan çalışanlara kıdem tazminatı ödemeleri gerektiği yönündeki yorumlar güç kazandı.
