Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı (EUROCONTROL) tarafından yayımlanan Avrupa Havacılık Genel Bakış Raporu'nda, 19 Temmuz'da CrowdStrike'tan kaynaklanan hatanın, hava yolları ve havalimanları üzerinde zincirleme etki oluşturduğu belirtildi. Böylece, halihazırda oldukça yoğun olan rotalar üzerinde de ilave baskı oluştu.
Orta Avrupa'nın büyük bölümündeki zorlu hava koşullarıyla birleşen bu durum, kıta genelinde önemli gecikme ve aksamalara neden olurken, uçuşların gecikmeleri de rekor seviyelere ulaştı.
Ayrıca raporda, küresel kesintinin çok sayıda hava yolu ve havaalanını etkilediğine işaret edildi. İngiltere'de bulunan, ülkenin ve dünyanın en büyük havalimanlarından Heathrow ve Gatwick'te de kesintiden dolayı gecikmeler yaşandı. Merkezi ABD'de yer alan "FlightAware" internet sitesindeki verilere göre ise küresel yazılım sorunu dünya genelinde günde ortalama 90 bin uçuş yapan ticari hava yolu firmalarını ciddi sıkıntıya soktu.
Kriz günü 5 bin 171 sefer iptal edilirken, 46 bin 13 uçuşta rötar yaşandı. Dünyada bu yıl günlük uçuş iptal ortalaması yaklaşık 1200 oldu, 19 Temmuz'da ise uçuş iptallerinde 4 katın üzerinde artış meydana geldi.
Küresel yazılım şirketlerinin hava yolu şirketlerine maliyeti de oldu. Delta Air Lines Üst Yöneticisi (CEO) Ed Bastian, CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel yazılım sorununun şirkete maliyetinin 500 milyon dolar olduğunu belirtti.
Bastian, aksaklıklar nedeniyle tazminat isteyeceklerini belirterek, "Başka seçeneğimiz yok." dedi. CrowdStrike'tan kaynaklanan küresel yazılım sorunu küresel piyasalarda da satış baskısını artırmıştı.
HİSSELERDE GENEL BİR DÜŞÜŞ EĞİLİMİ GÖRÜLDÜ
Böylece hava yolu şirketlerinin hisselerinde geçen ay genel olarak bir düşüş eğilimi görüldü. Temmuzda ABD hava yolu şirketleri Southwest Airlines'ın hisseleri yüzde 5,8, American Airlines'ın yüzde 6,1, United Airlines'ın hisseleri 6,7 değer kaybetti.
Yatırımcısına, Fransız Air France yüzde 0,1, Çin'li China Southern Airlines yüzde 1,7 kaybettirdi. Borsalarda, Japan Airlines'ın hisselerinde yüzde 3, Güney Koreli Jeju Air'in hisselerinde yüzde 6,2, Kanadalı Air Canada'nın hisselerinde yüzde 11,1 azalış görüldü.
Küresel yazılım sorunundan küresel bazda en olumsuz etkilenen şirketlerden bir tanesi ABD merkezli Delta Airline olmasına karşın bu şirketin hisseleri geçen ay yüzde 6,9 arttı.
Yatırımcısına, Alman Lufthansa yüzde 1,6, Avustralya merkezli Qantas yüzde 10,4 kazandırdı.
Hava yolu şirketlerinin temmuz ayı hisse performansları şöyle:
Şirket Temmuz ayı hisse performansı (yüzde)
Qantas +10,4
Delta Airlines +6,9
Lufthansa +1,6
Air France -0,1
China Southern Airlines -1,7
Japan Airlines -3
Southwest Airlines -5,8
American Airlines -6,1
Jeju Air -6,2
United Airlines -6,7
Air Canada -11,1