Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Mart 2025 bütçe verileri, ücretli çalışanların omuzlarındaki ağır vergi yükünü net bir biçimde ortaya koydu. Açıklanan resmi rakamlara göre, yılın ilk üç ayında işçiler ve maaşlılar, toplam 501,4 milyar TL gelir vergisi ödedi. Aynı dönemde, Türkiye'deki şirketlerden alınan kurumlar vergisi ise sadece 23,7 milyar TL oldu. Bu fark, çalışanların doğrudan devlete ödediği verginin, şirketlerin ödediğinden tam 21 kat fazla olduğu anlamına geliyor.
İşçiden 501 Milyar, Şirketten 23 Milyar TL
Bütçe verilerine göre, Ocak-Mart döneminde gelir vergisi kalemi altında toplanan 501,4 milyar TL’nin büyük kısmı maaşlı çalışanlardan kesilen vergilerden oluşuyor. Bu rakam, aynı dönemde şirketlerden alınan kurumlar vergisi tutarı olan 23,7 milyar TL ile kıyaslandığında, çalışanların vergi yükünün ne denli ağır olduğunu gözler önüne seriyor.
Bu veriler, gelir dağılımındaki eşitsizliğin sadece maaş bordrosunda değil, vergi politikalarında da kendini güçlü biçimde hissettirdiğini kanıtlıyor. Uzmanlar, ücretlilerin bu denli yüksek vergi yükü taşırken şirketlerin katkısının oldukça sınırlı kalmasının ekonomik ve sosyal açıdan sürdürülebilir olmadığını belirtiyor.
Halkın Vergi Yükü 1,4 Trilyon TL’ye Ulaştı
Yalnızca doğrudan vergiler değil, dolaylı vergiler de eklendiğinde halkın ödediği toplam vergi miktarı 1,4 trilyon TL’ye çıkıyor. Akaryakıttan, sigaraya, alkolden, cep telefonlarına kadar her alanda ödenen KDV ve ÖTV’ler de dahil edildiğinde, yükün büyüklüğü daha çarpıcı hale geliyor.
Faiz Harcaması Tarımın 10 Katı
Bütçe verilerinin ortaya koyduğu bir diğer dikkat çeken unsur ise harcamalardaki öncelikler oldu. Mart itibarıyla bütçenin en büyük ikinci gider kalemi, 463,9 milyar TL ile faiz ödemeleri olurken, tarıma ayrılan bütçe sadece 43,6 milyar TL’de kaldı. Başka bir ifadeyle devletin faize ayırdığı kaynak, tarıma verdiğinin 10 katını aştı.
Vergi Politikası Yeniden Gözden Geçirilmeli
Ekonomistler, kamu maliyesinde ciddi bir reform yapılmadan vergi adaletinden söz etmenin mümkün olmadığını belirtiyor. Türkiye’de dolaylı vergilerin bütçe içindeki yüksek oranı ve doğrudan vergi yükünün büyük kısmının emekçilere bindirilmesi, ekonomik dengesizlikleri daha da derinleştiriyor.
Öte yandan şirketlere sağlanan vergi afları, teşvikler ve muafiyetlerin de yeniden ele alınması gerektiği vurgulanıyor. Uzmanlara göre vergi sisteminin daha adil ve dengeli hale getirilmesi, sosyal devlet anlayışının en temel gerekliliklerinden biri.
