İsrail'in İsmail Haniye'ye Tahran'da kaldığı misafirhanede suikast düzenlemesi sonrası Hamas'ın başına geçen, dün ise Gazze'de doğrudan çatışmada öldürüldüğü açıklanan Hamas lideri Yahya Sinvar'ın yerine kimin geleceği merak konusu. Hamas'ın Sinvar'ın öldürüldüğünü resmen doğrulamamış olmasına rağmen örgüt kaynaklarının Arap basınına ölümü teyit eder açıklamalar yapması sonrası gözler, olası haleflere çevrildi.
Uzmanlar, Hamas'ın hiyerarşik yapılanması çerçevesinde şu potansiyel isimlere dikkat çekti:
YAHYA SİNVAR'IN KARDEŞİ, GİLAD ŞALİT TAKASININ MİMARI MUHAMMED SİNVAR
İsrail'in Yahya Sinvar'la birlikte '7 Ekim saldırılarının mimarı' olarak gördüğü kardeşi Muhamed Sinvar'ın, düşük ihtimal verilmekle birlikte Hamas'ın yeni lideri olmaya aday isimlerden biri olduğu belirtiliyor. Hamas'ın en üst düzey askeri komutanlarından biri olan Muhamed Sinvar da, İsrail'in bir dizi suikast girişiminden kurtulmuş bir isim. O da ağabeyi gibi daha sertlik yanlısı tutumu ve Filistinlilerin özgürlüklerine müzakere değil direniş yoluyla kavuşacağına inanmasıyla tanınıyor.
Muhammed Sinvar, 2006 yılında İsrail askeri Gilad Şalit'in kaçırılması operasyonunda ve sonrasında ağabeyi Yahya Sinvar da dahil, 1000 Filistinli esirin İsrail cezaevlerinden salındığı takas anlaşmasında başrolü oynamıştı. Anlaşmada, Şalit'in salınması için Yahya Sinvar'ın bırakılması şartını koşmuştu.
Han Yunus'ta doğan 49 yaşındaki Muhamed Sinvar'ın, Hamas'a kuruluşunun ilk yıllarında üye olduğu, Birinci İntifada'da aktif rol aldığı biliniyor. Muhamed Sinvar İsrail cezaevlerinde dokuz ay tutulmuş, daha somra Filistin Yönetimi'ne ait bir cezaevinde üç yıl kaldıktan sonra 2000 yılında firar etmişti.
İsrail, Muhammed Sinvar'a Hamas'ın Han Yunus Tugaylarının komutanı olduğu dönemde en az üç kez suikast girişiminde bulunmuştu. Keskin nişancı, evine düzenlenen çifte hava saldırıları ve evinin duvarına patlayıcı yerleştirilmesi ile gerçekleştirilen bu girişimlerden kurtulmuştu.
HALİD MEŞAL: 'EN OLASI HALEF'
Hamas'ın siyasi bürosunun en güçlü isimlerinden biri olan Halid Meşal, şu an örgütün dış ilişkiler sorumlusu. 1996-2017 arasındaki 21 yıl boyunca Hamas siyasi büro başkanlığını yürüten Meşal, 2021'de mevcut görevine seçilmişti. Meşal, 1997'de İsrail dış istihbarat teşkilatı Mossad'ın Ürdün'de düzenlediği suikast girişiminden sağ kurtulmuştu. İsrail'le rehine takası müzakerelerinin arabulucularından Katar'da bulunan Meşal'in, özellikle İran'la ilişkiler konusunda Sinvar'la görüş ayrılığı yaşadığı biliniyordu. Bununla birlikte, 68 yaşındaki lider şu an Sinvar'ın en öne çıkan muhtemel halefi olduğu yorumu yapılıyor.
HALİL EL HAYYA: HAMAS'IN BAŞMÜZAKERECİSİ
Hamas'ın başmüzakerecisi ve Yahya Sinvar'ın en yakın yardımcılarından olan Halil el Hayya, 7 Ekim 2023 saldırıları öncesinde Gazze'den ayrılmıştı. Hayya, İsrail'le Kahire ve Doha'da yürütülen rehine takası ve ateşkes müzakerelerindeki en üst düzey isimlerden biriydi. Hayya geçen ilkbaharda, İsrail'in Gazze ve Batı Şeria'da bir Filistin devleti kurulmasının önünü açması halinde Hamas'ın silah bırakabileceğini söylemişti.
İran'la da yakın ilişkileri bulunan Hayya, İsmail Haniye'nin cenazesine katılmak için Tahran'a gitmişti. New York Times gazetesi, Hayya'nın, 7 Ekim saldırılarının planlanması sürecinde Sinvar'ın iki yıldır topladığı 'kapalı askeri konsey' toplantılarına katılan az sayıda isimden biri olduğunu, konunun İran ve Hizbullah'la da gizlice ele alınmasında 'özel elçilik' görevi üstlendiğini ileri sürmüştü. İsrail basını, Sinvar'ın Hayya'yı kendi yerine geçmesi için yetiştirmekte olduğunu da ileri sürdü.
MUSA EBU MARZUK
Hamas'ın siyasi büro başkanı olduğu dönemde İsmail Haniye'nin yardımcılığını yapan Musa Ebu Marzuk, örgütün siyasi kanadının en üst düzey isimlerinden biri. Uzun süre ABD'de kaldıktan sonra çeşitli Arap başkentlerinde yaşayan Ebu Marzuk, son bir yılda da dünya çapında verdiği röportajlarla öne çıktı. Marzuk da Hayya gibi İsrail'le müzakerelerde yer aldı. İsrail'in Marzuk'u, Meşal gibi 'karizmatik veya etkili bir tehdit' olarak görmediği de biliniyor.
HUSSAM BADRAN
58 yaşındaki Hussam Badran, Hamas'ın en önde gelen sözcülerinden biri. Geçmişte askeri kanatta da bir lider olarak görülmekle birlikte, örgütün kamuoyunda en bilinen isimlerinden biri olması nedeniyle Sinvar'n olası haleflerinden biri olarak -düşük ihtimal verilmekle birlikte - adı geçiyor.
MUHAMMED ŞABANA
2014'ten beri Hamas'ın Refah'taki güçlerinin komutanlığını yapan Muhammed Şabana, örgütün hayatta kalan son üst düzey askeri liderlerinden biri. Reuters'a göre Şabana, Refah'taki geniş kapsamlı tünel ağının inşasında önde gelen bir rol oynadı.
MUHAMMED İSMAİL DERVİŞ
İsmail Haniye'nin öldürülmesi sonrasında Suudi basını, Hamas'ın siyasi büro başkanlığını şu an Şura Konseyi başkanı olan Muhammed İsmail Derviş'in devralabileceğini yazmıştı. Sinvar'ın öldürülmesi sonrası Derviş'in ismi de yeniden gündeme gelebilir.
Hamastan ilk açıklama geldi. Yahya Sinvar'ın ölümü doğrulandı.
