CHP Genel Başkan Yardımcısı Erhan Adem, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin çiftçiyi desteklemek yerine bir ticari işletmeye dönüştüğünü iddia ederek, kurumun amacından tamamen saptığını belirtti. Adem, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a çağrıda bulunarak, “Çiftçinin alın teri üzerinden ticaret yapılmasına izin vermeyin. Tarım Kredi, üreticiyi değil piyasa dengelerini gözetiyor” dedi.
“Tarım Kredi Amacından Saptı”
Erhan Adem, yazılı açıklamasında Tarım Kredi Kooperatifleri’nin mali yapısı ve 2023 faaliyet raporuna dikkat çekti. Kuruluş amacı çiftçilere uygun maliyetle destek sağlamak olan kooperatiflerin, artık çiftçiden uzaklaştığını belirten Adem, şu ifadeleri kullandı: “Tarım Kredi Kooperatifleri, bir çiftçi kuruluşu olmaktan çıkıp ticari rant merkezi haline gelmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığı, bu duruma müdahale edemez hale gelmiştir. Sayın Cumhurbaşkanı, çiftçinin alın terini koruyacak adımları atmak sizin sorumluluğunuzdur.”
Faaliyet Raporundaki Dikkat Çeken Rakamlar
Adem, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin son faaliyet raporunu ele alarak, çiftçilerin haklarının nasıl gasp edildiğini örneklerle açıkladı:
-
130 milyar TL’lik öz kaynağın sadece 31 milyar TL’si çiftçilere kredi olarak kullandırıldı.
-
Ziraat Bankası ve piyasadan alınan 80 milyar TL kredinin yalnızca %37’si çiftçilere yansıtıldı.
-
Gübre satışları, bir yılda 1,6 milyon tondan 1,5 milyon tona düştü.
Adem, bu verilerin Tarım Kredi Kooperatifleri’nin çiftçinin yanında olmak yerine, kâr odaklı bir yapıya dönüştüğünü net bir şekilde gösterdiğini söyledi.
Çiftçinin Ürünleri Alınmıyor
Faaliyet raporundaki verilere göre stratejik ürün alımlarında da ciddi düşüşler yaşandığını vurgulayan Adem, şunları paylaştı:
-
Buğday alımı %44 oranında azaldı.
-
Arpa alımı %58, mercimek ve nohut alımı %13 oranında düştü.
-
Yemlik buğday alımı, 40 bin tondan 1.300 tona geriledi.
-
Zeytin alımı %81, zeytinyağı alımı ise %77 oranında azaldı.
Bu rakamların, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin çiftçi dostu kimliğinden uzaklaştığını ve üreticinin emeklerinin değersizleştirildiğini ortaya koyduğunu ifade etti.
Ortak Sayısındaki Düşüş
Adem, Tarım Kredi Kooperatifleri’ne üye olan çiftçi sayısındaki düşüşe de dikkat çekti. 2022 yılında 396 bin olan ortak sayısının 2023 yılında 383 bine gerilediğini belirten Adem, “12.660 çiftçi, kooperatiflerden umudunu kesip ayrılmak zorunda kaldı. Bu durum, çiftçilerin artık destek göremediklerinin açık bir göstergesidir” dedi.
Marketlerdeki Sorunlar
Adem, Tarım Kredi Kooperatif Marketleri’ne de değinerek, bu marketlerin çiftçiden doğrudan alım yapma misyonundan uzaklaştığını belirtti: “Kuruluş amacı çiftçiden alınan ürünleri doğrudan tüketiciye uygun fiyatlarla sunmaktı. Ancak bugün, marketlerde satılan ürünlerin büyük bir kısmı çiftçiden değil, aracı firmalardan sağlanıyor.”
Çözüm Önerileri
Erhan Adem, yaşanan sorunların çözümü için şu önerilerde bulundu:
-
Devlet Denetleme Kurulu devreye sokulmalı ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nin mali yapısı detaylı şekilde incelenmelidir.
-
Hukuki ve idari soruşturma başlatılarak çiftçinin hakkını gasp edenler yargı önüne çıkarılmalıdır.
-
Kooperatifler, çiftçilere uygun maliyetli destek sunacak şekilde yeniden yapılandırılmalıdır.
-
Yönetim, çiftçinin çıkarlarını gözeten bir anlayışla şekillendirilmelidir.
“Gıda Güvenliği Milli Bir Meseledir”
Adem, Tarım Kredi Kooperatifleri’nin çiftçiyle olan bağının kopmasının sadece üreticiyi değil, 85 milyonluk Türkiye’yi etkilediğini belirtti. “Bu sorun yalnızca çiftçinin değil, tüm Türkiye’nin gıda güvenliği meselesidir” diyen Adem, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bu tabloya kayıtsız kalmama çağrısında bulundu.
