ABD Başkanı Donald Trump'ın, Gazze'nin işgali planına dünyadan tepkiler geldi.
Trump, Beyaz Saray'da kabul ettiği İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile düzenlenen ortak basın toplantısında, ABD'nin Gazze Şeridi'ni devralacağını ve oradaki patlamamış bombalar ile diğer silahların sökülmesinden ve yıkılmış binalardan kurtulmaktan sorumlu olacağını söylemişti.
Gazze'nin artık tamamen yerle bir olmuş devasa bir yıkım alanı olduğunu kaydeden Trump, Gazze'deki Filistinlilerin başta Mısır ve Ürdün olmak üzere, komşu ülkelerde inşa edilecek yeni yerleşim yerlerine gitmelerinin çok daha iyi olacağını savunmuştu.
Trump, "ABD, Gazze Şeridi'ni devralacak ve orada bir iş yapacağız. Oraya sahip olacağız ve sahadaki tüm tehlikeli patlamamış bombaların ve diğer silahların sökülmesinden, yıkılmış binalardan kurtulmaktan sorumlu olacağız" ifadelerini kullanmıştı.
İNGİLTERE
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Filistinlilerin Gazze'deki evlerine dönmelerine ve hayatlarını yeniden kurmalarına izin verilmesi gerektiğini söyledi.
Starmer, İngiltere Parlamentosunda düzenlenen haftalık "Başbakana Sorular" oturumunda, Avam Kamarası üyelerinin sorularını yanıtladı.
Parlamentodaki 3. büyük grup olan Liberal Demokratların lideri Ed Davey, sorusunda ABD Başkanı Donald Trump'ın, Filistin halkının topraklarından zorla çıkarılması çağrılarına işaret etti.
Davey, Başbakan Starmer'in Trump'la yaptığı görüşmeleri hatırlatarak, "Başbakan, Trump'ın bu tür açıklamalar yaparak kırılgan bir ateşkes ile Filistinliler ve İsraillilerin güvenliğini tehlikeye attığını düşünüyor mu? İki devletli çözüme olan bağlılığımızı ve bu tehlikeli açıklamalardan duyduğumuz kaygıyı, Beyaz Saray'la doğrudan ve ciddi şekilde görüşecek misiniz?" diye sordu.
Starmer ise yanıtında ateşkesin devam etmesinin önemini vurgulayarak, son iki haftada aklında kalan iki görüntü olduğunu söyledi.
Bunlardan ilkinin İngiliz vatandaşı esir Emily Damari'nin ailesine kavuşma görüntüsü olduğunu belirten Starmer, "Diğeri ise binlerce Filistinlinin Gazze'deki yıkıntılar arasında yürüyerek, evlerini ve komşularını aramasıydı. Evlerine dönmelerine izin verilmeli, hayatlarını yeniden kurmalarına izin verilmeli. Biz de iki devletli çözüme giden yolda ve yeniden yapılanmada onların yanında olmalıyız." ifadelerini kullandı.
İSVİÇRE
İsviçre, ABD Başkanı Donald Trump'ın, Gazze'yi "devralma" ve burada yaşayan Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine ilişkin açıklamaları sonrası İsrail-Filistin meselesinde iki devletli çözümün sağlanması konusundaki tutumunu tekrarladı.
İsviçre Dışişleri Bakanlığı, Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve burada yaşayan Filistinlileri, başta Mısır ve Ürdün olmak üzere komşu ülkelere yerleştirme planına yönelik, AA muhabirinin sorusunu yazılı yanıtladı.
Bakanlık, "ABD yönetiminin yaptığı açıklamalar gibi, güncel uluslararası ilişkiler üzerinde etkisi olan yabancı hükümetlerin tüm açıklamalarını yakından takip ediyoruz. İsviçre'nin Orta Doğu'daki, özellikle iki devletli çözüm konusundaki tutumu iyi biliniyor ve birçok vesileyle bildirildi" ifadesini kullandı.
KANADA
Kanada, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlileri zorla yerinden etme planını açıklamasının ardından Filistinlilerin kendi kaderlerini tayin etme hakkını desteklediğini bildirdi.
Kanada Dışişleri Bakanı Melanie Joly, X sosyal medya hesabından, ABD Başkanı Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve burada yaşayan Filistinlileri zorla yerinden etme planına ilişkin açıklama yaptı.
Joly paylaşımında, ülkesinin "Gazze konusunda uzun süredir devam eden tutumunun" değişmediğini vurgulayarak, "İsraillilerin ve Filistinlilerin uluslararası kabul görmüş sınırlar içerisinde güvenle yaşayabilecekleri iki devletli çözüme ulaşması konusunda" kararlı olduklarını kaydetti.
Hamas'ın Gazze'nin yönetiminde herhangi bir rolü olmadığını belirten Joly, "Filistinlilerin Gazze'de zorla yerinden edilmeleri de dahil olmak üzere kendi kaderlerini tayin etme hakkını destekliyoruz" ifadesini kullandı.
ÜRDÜN
Ürdün Kralı 2. Abdullah, Filistin halkının kendi topraklarında kalmaları gerekliliğine vurgu yaparak, Filistinlilerin Gazze Şeridi ve Batı Şeria'da göçe zorlanmasına yönelik her türlü girişimi reddettiğini söyledi.
Ürdün Kraliyet Divanından yapılan açıklamaya göre, Kral Abdullah, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile başkent Amman'daki el-Huseyniyye Sarayı'nda bir araya geldi.
Ürdün Kralı Abdullah, iki devletli çözüme dayalı adil ve kapsamlı bir barışa ulaşmanın gerekliliğine dikkati çekerek 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin devletinin kurulmasının önemine değindi.
"Ürdün, meşru haklarını elde etme konusunda tamamen Filistinli kardeşlerin yanında yer almaktadır" diyen 2. Abdullah, işgal altındaki Batı Şeria'da İsraillilerin Filistin topraklarını gasbetmesine son verilmesi gerektiğini söyledi.
Ürdün Kralı, Filistin topraklarının ilhakını kabul etmeyeceklerini ifade ederek, Gazze ve Batı Şeria'dan Filistinlilerin göçe zorlanmasına yönelik her türlü girişimi reddettiğini belirtti.
Filistin halkının istikrarının kendi topraklarında olması gerektiğini kaydeden Abdullah, Ürdün'ün, bölgesel sorunlar karşısında kapsamlı sükunete ulaşılması için dost ve kardeş ülkelerle yakın işbirliği içinde çalıştığını aktardı.
Kral 2. Abdullah, Gazze Şeridi'nde ateşkesin devam etmesi gerektiğini vurgulayarak, Gazze'ye insani yardımların artırılması için uluslararası çabaların yoğunlaştırılması gerekliliğini ifade etti.
Uluslararası topluma seslenen Abdullah, Batı Şeria'da gerilimin azaltılması ve Kudüs'teki İslam ve Hristiyan mukaddesatına yönelik saldırıların durdurulması için daha etkin bir rol üstlenme çağrısı yaptı.
Filistin Devlet Başkanı Abbas da Ürdün'ün Filistin davasına desteğini takdir ederek, sürdürülebilir ateşkesin desteklenmesi konusunda Ürdün'ün etkili katkısına işaret etti.
Abbas, Ürdün'ün Gazze'ye insani yardım gönderilmesini güvence altına alma çabalarına değindi, bunun Gazze'deki zorlu insani şartlar altında Filistin halkının acılarının hafifletilmesine katkı sağladığını söyledi.
UMMAN
Umman, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlileri zorla yerinden etme planını reddettiğini duyurdu.
Umman Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, Filistinlileri topraklarından çıkarmayı amaçlayan her türlü girişimin kesin bir dille reddedildiği teyit edilirken Filistin sorununa adil bir çözüm bulunması çağrısı yapıldı.
Açıklamada, "Filistin halkının kendi topraklarında bağımsız bir devlet kurma konusundaki meşru haklarına saygı gösterilmesinin gerekliliği" vurgulandı.
"Uluslararası topluma Filistin halkının haklarını koruma konusunda sorumluluklarını yerine getirme" çağrısı yapılırkın, 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin Devleti'nin kurulması gerektiğinin altı çizildi.
BAE
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlileri zorla yerinden etme planını reddettiğini duyurdu.
BAE Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, BAE’nin Filistin halkının haklarının korunmasına ilişkin “tarihi” tutumu ve bölgede barış ve istikrarın sağlanmasına ilişkin tavrına vurgu yapıldı.
Açıklamada, Filistin halkının vazgeçilmez haklarına yönelik her türlü ihlalin ve bu halkı yerinden etme girişiminin kabul edilmediği belirtildi.
İsrail’in Yahudi yerleşim birimi inşa ve genişletme faaliyetleriyle barış fırsatlarını ortadan kaldırdığına dikkat çekilen açıklamada, İsrail-Filistin sorununu çözüp egemen bir Filistin devletinin kurulmasına yol açacak bir siyasi ufkun oluşturulmasının önemi vurgulandı.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER
Birleşmiş Milletler (BM), ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'yi "devralma" ve buradaki Filistinlileri başka ülkelere yerleştirme planlarıyla ilgili doğrudan yorum yapmaktan kaçınarak "Zorla yerinden etme etnik temizlikle eşdeğerdir" açıklamasında bulundu.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Trump'ın Gazze'yi devralma planına ilişkin doğrudan açıklama yapmaktan kaçınan Dujarric, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in bugün BM Filistin Halkının Devredilemez Haklarının Kullanımı Komitesi (CEIRPP) tarafından düzenlenecek toplantıda konuşacağını bildirdi.
Dujarric, Genel Sekreter'in buradaki Gazze konusunda, "Şimdi ileriye dönük hedefler konusunda çok net olma zamanı. Öncelikle kalıcı ateşkes ve tüm esirlerin serbest bırakılması için baskı kurmaya devam etmeliyiz. Daha fazla ölüm ve yıkıma dönemeyiz. İkinci olarak ise çözüm ararken sorunu daha da kötüleştirmemeliyiz. Uluslararası hukuka sadık kalmak ve her türlü etnik temizliği engellemek şart" ifadelerini kullanacağını kaydetti.
Bu ifadelerin, Trump'ın açıklamaları çerçevesinde ele alınıp alınmayacağı konusunda ise Dujarric, bu çerçevede değerlendirilmesinin makul olduğunu dile getirdi.
Konuya ilişkin doğrudan açıklama yapmaktan kaçınan Dujarric, "Sizce zorla yerinden etme etnik temizlik midir?" sorusuna ise, "Zorla yerinden etme etnik temizlikle eşdeğerdir." cevabını verdi.
RUSYA
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Filistin meselesinin ancak iki devletli bir temelde çözülebileceğini belirterek, "Bunun tek seçenek olduğunu düşünüyoruz." dedi.
Peskov, başkent Moskova'da gazetecilere, gündemdeki konulara ilişkin açıklamalarda bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump'ın, ABD'nin "Gazze Şeridi'ni devralacağı, Filistinlilerin de Gazze'den ayrılmaktan başka seçeneklerinin olmadığı" yönündeki açıklamasını değerlendiren Peskov, şöyle konuştu:
"Orta Doğu'daki (Filistin) meselenin çözümüne ilişkin pozisyonumuz iyi biliniyor. Mesele ancak iki devletli bir temelde çözülebilir. Bu tez, Birleşmiş Milletler'in (BM) kararlarında yer alıyor ve birçok ülke tarafından destekleniyor. Bundan yola çıkıyoruz. Bunun tek seçenek olduğunu düşünüyoruz. Trump'ın bu açıklamalarını duyduk. Bununla birlikte Umman, Ürdün ve Mısır'ın da bu fikrin kabul edilemez olduğu yönündeki açıklamalarını duyduk. Şimdilik Orta Doğu'da olanlara bu şekilde bakıyoruz."
FİLİSTİN HALKINA SAVAŞ İLANI
Öte yandan Hamas, Filistin İslami Cihad Hareketi ve Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC), ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlileri zorla yerinden etme planını reddettiklerini açıkladı.
Hamas tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Filistin halkı dünyadaki hiçbir ülkenin topraklarını işgal etmesine veya kendilerine vesayet koymasına izin vermeyecektir” ifadelerine yer verildi.
ABD Başkanı Trump’ın Gazze Şeridi halkı ile ilgili açıklamaları şiddetle kınanan açıklamada, bunun Filistin halkına ve davasına düşmanlık olduğu vurgulandı.
Açıklamada, Trump’ın bu açıklamalarının bölgenin istikrarına hizmet etmediği vurgulanarak, ABD Başkanı’na “bu sorumsuz” açıklamalarından geri dönme çağrısı yapıldı.
Filistin İslami Cihad Hareketi’nden yapılan yazılı açıklamada da, Trump’ın açıklamalarının Mısır ve Ürdün başta olmak üzere Arap ve bölge ülkelerinin milli güvenliğini tehdit ettiğine dikkat çekilerek, ABD’nin Ürdün ve Mısır, Filistin halkının ve haklarının karşısına koymak istediği vurgulandı.
Açıklamada, “Trump'ın Uluslararası Mahkeme'den kaçan Binyamin Netanyahu'yu kabul ederken yaptığı açıklamalar ve Gazze Şeridi'ndeki halkımızı topraklarından çıkarma planını onaylaması, hak etmeyenlere, sahip olmadıklarına sahip olma vaadinde bulunduğu uğursuz Balfour Deklarasyonu'nun yeni bir versiyonundan başka bir şey değildir” ifadelerine yer verildi.
Filistin halkının her zamankinden daha fazla haklarına ve davasına bağlı olduğuna işaret edilen açıklamada, Arap ve İslam dünyasına ABD’nin “bu komplo projesine” karşı durma çağrısı yapıldı.
Öte yandan FHKC’den yapılan yazılı açıklamada, Trump’ın açıklamaları kınanarak, bu tutumun Filistin halkına bir savaş ilanı olduğu anlamına geldiği vurgulandı.
Açıklamada, “Bu açıklamalar, Gazze'de ve tüm Filistin'de direnen ve direnen halkımızın cesetlerinin üzerinden ancak geçecek yeni bir felaketi (Nekbe) yeniden üretme girişimidir.” ifadelerine yer verildi.
Gazze’nin satılık olmadığı ve halkının sadece 1948’de zorunlu göçe tabi tutulduğu köylerine geri döneceğine dikkat çekilen açıklamada, Trump’ın projesinin ve benzerlerinin ancak direnişle bertaraf olacağı kaydedildi.
