Yüksek kira bedelleri dar gelirli vatandaşları mağdur etmeyi sürdürüyor. Fahiş oranda yapılan kira zamları nedeniyle kiracılarla ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlıklarda patlama var. İktidarın pratikte uyulmayan kira artış oranını yüzde 25 ile sınırlayan düzenlemesi de 1 Temmuz itibariyle kalktı. Kiraların artık Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Tüketici Fiyatları Endeksi-TÜFE’ye göre belirleneceği öngörüldü. Emlakçılar ve konunun uzmanları çoğu ev sahibinin yüzde 65 olarak açıklanan TÜFE oranını gerçekçi bulmadığını ve yüzde 80’leri aşan zam oranları yaptığını belirtti. Bu durum ise kiracıları olumsuz etkiliyor.
BirGün'den Bahar Gönül'ün haberine göre, Emlak Uzmanı Nilüfer Kas, İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman kira ve barınma krizine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
ZAMLAR YÜZDE 80’İ GEÇİYOR
Emlak Uzmanı Nilüfer Kas, kiralara uygulanacak yüzde 65 TÜFE oranın Türkiye’nin ekonomik şartlarında kiracıları zorlayacağını ifade ederek, “Son 5 yıla baktığımızda İstanbul’da kiralar yüzde bin 66 artmış. Ankara’da yüzde bin 600, İzmir’de yüzde bin 132, Eskişehir gibi bir öğrenci kentinde artış da yüzde bin 150 civarında artmış son 5 yılda. Buna hangi bütçe dayansın? Hangi öğrencinin velisi çocuklarına kiralık ev baksın? Merkez Bankası’nın verilerine göre İstanbul’da ortalama konut kiraları 25 bin TL yani metrekaresi 250 lira. Buradan yola çıkarak herkesin zor durumda olduğunu söyleyebilirim. Asgari ücret alanların İstanbul’daki ortalama bir kiralık eve bile parası yetmiyor” dedi.
Mülk sahiplerinin ise TÜFE sonuçlarını gerçekçi bulmadığını söyleyen Kas, kira ücreti belirlenirken İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yüksek geçim endeksi ile Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) enflasyon oranlarının baz alındığını söyledi. Bu enflasyon oranlarının da yüzde 80’leri aştığını belirten Kas şöyle konuştu: Kiralarda yüzde 80’lerde bir yükseliş var. Yasal olarak kontratlarda TÜFE en yüksek oran olarak baz alınır diyoruz. En son bir kontrat yaptım, mülk sahibi TÜFE’nin sonuçlarına inanmadığını, resmi sonuçların onun için bir şey ifade etmediğini söyledi. O Yüzden de İTO’nun yüksek geçim fiyat endeksini baz alacağız dedi. O da yüzde 82. 65 ile 82 arasında çok ciddi fark var. Bazı vatandaşlar ENAG’ın enflasyonunu kullanıyor. TÜFE de artık bir şey ifade etmiyor.
YENİ KİRACILAR ŞANSSIZ
Yüzde 65 TÜFE oranındaki kira zammının daha çok geçen sene ve bu yıl ev tutanları zorlayacağını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise, “30 bin TL’ye tuttuğu ev olacak 50 bin TL. Ama aynı bölgede yine o evler 35-40 bin TL’yi geçmiyor şu anda. Henüz hissedilmiyor sorun ama tahmin ediyorum zamanla daha çok hissedilecek” ifadelerini kullandı.
Ağustos ve eylül aylarında artan kiralık ev arayışlarının bu yıl olmadığını vurgulayan Aşa, “Bu sene öğrenci yoğunluğunu yaşamadık henüz. Daha önceki yıllarda bu aylarda kendini belli ederdi. Kesin kayıtların açıklanmasını bekliyoruz daha önceyse kayıtlar da beklenmezdi. İstanbul’da okul kazanıldığında hemen gelip ev aranmaya başlanırdı. Öğrenci akını yok tersine göçten bahsediliyor” dedi.
YÜZDE 25’E UYULMAMIŞTI
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman da önümüzdeki bir yıl içinde kiraların daha kuvvetli bir artış eğiliminde olacağını belirtti. Büyükduman, kiralarda yüzde 25 zam sınırı uygulamasına da uyulmadığını dile getiren Büyükduman, TÜFE oranlarına da uyulmayacağını öngördüğünü söyledi.
Büyükduman, şunları söyledi:
"Yüzde 25 sınır koydunuz devlet olarak 'Ev sahibiniz yapamaz. Yaparsa bize şikâyet edin' dediler. Kaç kişi uydu acaba? Demek ki bundan sonra da kimsenin uymayacağını düşünebiliriz. Türkiye toplumunda öyle çalışmıyor mekanizma. Ben bir anket yaptım. ‘Kiracı ya da ev sahibiyseniz yüzde 25 sınırına uydunuz mu, uymadınız mı?’ diye sordum. 110 yorumdan 25 tanesi uyduğunu belirtmiş, 85 tanesi uymadık demiş. Yani yüzde 77 uymamış."
