ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile Beyaz Saray’daki görüşmesinde sert tavırlar sergilemesi Avrupa’da büyük yankı uyandırdı. Ancak bu kez tepki yalnızca Avrupalı liderlerden değil, özel sektörden de geldi.
Norveç merkezli petrol ve gemicilik şirketi Haltbakk Bunkers, Trump’ın tutumuna tepki göstererek ABD’ye yakıt tedarikini durdurma kararı aldığını duyurdu. Şirketin resmi sosyal medya hesabından yapılan paylaşımda, “Bu bizi hasta etti. Kısa ve öz” ifadeleri kullanılarak, kararın gerekçesi olarak Trump’ın davranışları gösterildi.
Açıklamada, Norveç limanlarına yanaşan ABD donanmasına ve Norveç’te konuşlu Amerikan kuvvetlerine bundan sonra yakıt sağlanmayacağı belirtildi. “Amerikalılara yakıt yok! Tüm Norveçlileri ve Avrupalıları bizim örneğimizi takip etmeye teşvik ediyoruz” denilen mesajda, diğer Avrupa ülkelerine de benzer adımlar atma çağrısı yapıldı.
Norveç Hükümeti: "İşbirliğimiz Sürecek"
Şirketin aldığı karar Norveç’te gündemi sarsarken, hükümet kanadından da hızlı bir açıklama geldi. Norveç Savunma Bakanı Tore Sandvik, kameraların karşısına geçerek, Haltbakk Bunkers'ın kararının hükümetin politikalarıyla örtüşmediğini belirtti. “Amerikan kuvvetleri, Norveç’ten istenen ikmal ve desteği almayı sürdürecektir” diyen Sandvik, Norveç’in ABD ile stratejik savunma işbirliğinin güçlü şekilde devam ettiğini vurguladı.
Ancak hükümetin bu açıklaması, bazı Norveçli iş çevreleri ve muhalif gruplar tarafından eleştirildi. Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlangıcında, Norveç hükümeti resmi bir karar almadan önce bazı özel şirketlerin Rusya’ya yaptırım uyguladığı hatırlatılarak, benzer bir tutumun ABD’ye karşı da sergilenmesi gerektiği savunuldu.
Norveçli Şirketlerin Siyasi Tavrı Dikkat Çekiyor
Norveçli şirketler daha önce de uluslararası krizlerde hükümetten bağımsız olarak inisiyatif almıştı. 2022 yılında Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından, Norveç henüz resmi bir yaptırım kararı almadan önce birçok büyük şirket, Rusya ile olan ticari ilişkilerini durdurmuştu. Haltbakk Bunkers da o dönemde Rusya'ya yakıt satışını kesen firmalar arasında yer alıyordu.
Şirketin sahibi Gunnar Gran, boykot kararının ekonomik değil, daha çok "manevi bir destek" amacı taşıdığını ifade etti. Haltbakk Bunkers’ın 2024 yılı içinde ABD donanmasına yaklaşık 3 milyon litre yakıt sağladığını belirten Gran, bu miktarın ABD için kritik olmadığını ancak "tutumu göstermek adına önemli bir adım" olduğunu dile getirdi.
