Son yıllarda Türkiye’den ABD, İngiltere, Hollanda, İspanya ve Almanya gibi ülkelere beyin göçü lise öğrencilerine kadar indi.
Neden?
Bu sorunun yanıtını vermek oldukça zordur.
Ama asıl neden Türkiye’de eğitime, ekonomiye, adalete, huzura, özgürlüklere ve toplumsal barışa genel anlamı ile bir güvensizlik vardır.
Ülkemizdeki eğitim sistemi bilimsellikten uzak, gençlere umut vermiyor.
Dünya’da en iyi beş yüz üniversite içerisinde bir tek üniversitemizin olmadığını hepimiz biliyoruz. Altmış sekiz üniversite rektörünün yayımlanmış bilimsel bir makaleleri dahi bulunmazken bu eğitim kurumlarında eğitim nasıl kaliteli olur?
Böyle akademisyenlerin yönettiği üniversiteler de kaliteyi nasıl yakalayabiliriz?
Eğitim ve öğretim kurumlarında uygulan müfredatın bilimsellikle uzaktan yakından ilgisi yoksa eğitimde kaliteyi nasıl yakalayacağız?
Gençlik iş olanakları bakımından geleceğinden umutsuzdu.
İşsizlik giderek de artıyor.
Genel olarak genç bir nüfus var.
Her yıl dokuz yüz binden fazla gencin istihdam edilmesi gerekir.
Yatırım olanakları sınırlı ve yeteri kadar yapılamıyor.
Üç milyonu Suriye’de olmak üzere ülkemizde yedi milyon Suriyeli besliyoruz. Bir milyon dolaylarında da Afgan, Pakistan ve Iraklı var.
Özelleştirilen fabrikaların çoğu üretim yapmıyor.
Tarım ve hayvancılıkta girdilerin yüksek maliyeti nedeniyle üretimde yeterli fazlalık yok.
İşe yerleştirilmelerde liyakat pek aranmıyor.
İşe yerleşmede illa ki bir adamın olacak, yani torpilin olacak ki, iş bulasın.
İstihdam yaratılamadığından dolayı sekiz milyonun üzerinde işsiz var.
Bu şartlar da gençler eğitimini tamamlasa, iş olanaklarının yeterli olmaması, onları başka çarelere başvurmaya zorluyor. Ülkemizde eğitim de oldukça pahalı.
Bu gün bir milyondan fazla üniversite mezunu genç işsizdir. Yüksek okul mezunlarında işsizlik oranı yüzde yirmi altıdır.
Bu durumlar karşısında yetişmiş beyinler yurt dışına gitmenin yollarını arıyor.
Yolunu bulanlar gidiyor.
Günümüzde yurt dışında çalışan yedi binden fazla Türk doktor var.
Ülkemizde doktor azlığından hastanelerde doktor randevusu almak çok zor hale geldi. Ya doktor yok ya da doktor azlığından randevuyu uzun zaman sonraya labiliyoruz.
Mühendis, teknik eleman ve diğer meslek dallarından ne kadar olduğu konusunda sağlıklı bilgi de yok. Birkaç yılda yüzlerce elektronik mühendisi Hollanda’ya gitti.
Yurt dışında eğitim şartları hem kalite bakımından, hem de ekonomik bakımından Türkiye’den daha da elverişlidir.
Yurt dışına okumak için giden öğrencilerin bir kısmı da orada eğitimlerini tamamladıklarında Türkiye’ye dönmek istemiyor, oralarda iş bulup kalıyorlar.
Uzun vadede adalet, huzur, toplumsal barış, gelecek güvencesi yaratmadığımız da bu beyin göçü devam edecektir. Hem de daha da artarak devam edecektir.
Bu durum ülkemiz için büyük sorun yaratacaktır.
Kaliteli, bilimsel ve çağdaş eğitim.
Yeni nesillere istihdam umudu vermeliyiz ki, beyin göçü önlensin.
9 Şubat 2024 Cuma.
Ahmet Yılmaz.