TBMM’ de kabul edilen bütçe ışığında her yıl Ocak ayında yıllık yatırım programları yayınlanır.
Eskiden beri bu yatırım programlarının Mersin projelerine aktardığı ödenekleri, özellikle 22 yıla varan
AKP döneminin kente gerçek bakışını yansıtan verileri irdelemeye çalışırım.
2025 yatırım programını da Mersin özelinde ele alacağım…
Öncelikle genel anlamda şu tespiti yapayım:
Geçmişte yatırım programlarını Konteyner Terminal Limanı, Çukurova Havalimanı gibi mega projeler
yanında, Çeşmeli-Taşucu otoyolu, Adana-Mersin hızlı tren projelerine ayrılan kaynaklara bakıp bir
takım sonuçlara ulaşmaya ve bunları kamuoyuyla paylaşmaya çalışırdım.
Konteyner Terminal Limanı bir daha geri dönmemek üzere ‘Doğu Akdeniz’ e kaydırıldı. Onun yerine
tam olarak neyi amaçladığı meçhul ‘Mersin Lojistik Limanı’ gibi karşılığı olmayan, konumu bile
bilinmeyen bir projenin ‘ÇED, etüt fizibilite çalışması’ gibi bir fasıl açılmış…
2025’ te başlaması hedeflenen ve 30 milyon TL tutarındaki Etüt, Fizibilite çalışmasının 2027’ de
bitirilmesi öngörülüyor. 2025 için ayrılan ödenek 7 milyon TL…
2025 yatırım programı tek kelimeyle dış ticaret ve limanla ayakta duran Mersin’ e konteyner limanını
unutun, günün birinde lojistik limanı ‘o da belki’ mesajını veriyor…
Çukurova Havalimanı da hizmete açıldığına göre o defter de kapandı…
Çeşmeli-Taşucu otoyolu derseniz…
Tamamı bir yana bırakılıp ikiye bölünmüş olan o otoyolun Çeşmeli-Kızkalesi bölümünün 2028’de
sonraki etabının ise 2035’ te tamamlanması hedeflense de yatırım programlarında yer almasına gerek
yok.
Yok, çünkü 41 kilometrelik ilk bölüm ‘Yap İşlet Devret’ yöntemiyle ihale edilmiş, üstlenici de 45 bin
araç garantisi 90 bine çıkınca çalışmaları hızlandırmış gibi görünüyor. Dolayısıyla artık o proje için de
dertlenmemiz gerekmiyor…
**
Gelelim neredeyse 20 yıllık geçmişi olan Mersin-Adana hızlı tren projesine…
Artık onun yerini 2020’ den itibaren Mersin-Adana-Osmaniye-Gaziantep Yüksek Standartlı Demiryolu
projesi almış bulunuyor.
Proje hem iç hem dış krediye dayanan finansmanla beklenenden de hızlı ilerliyor…
Bugünkü rayiç fiyatlarla 38 milyar 384 milyonu dış kredi kaynaklı olmak üzere 71,7 milyar TL’ ye
çıkması beklenen demiryolu için bugüne kadar 27,3 milyar TL harcanmış, 2025 programında ayrılan
kaynak ise 17 milyar 88 milyon olmak üzere 20 milyar 802 milyon…
Her ne kadar kimi yetkililer, ‘Gaziantep-Mersin YSD (Yüksek standartlı demiryolu) projesinin yüzde 52’
si tamamlandı’ demeçleri verseler de ben yatırım programında yer alan verilerin daha inandırıcı
olduğunu düşünüyorum…
Üstelik vaatlerinde sınır tanımayan siyasilerin henüz mürekkebi kurumamış uçuk müjdeleri
hafızamızda iken…
Örneğin AKP’ nin geleceği açısından hayati önem taşıyan 2023 Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili
seçimleri öncesi 22 Nisan 2023’ te Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu katıldığı etkinlikte
286 km’ lik demiryolu hattının 2024 yılı sonunda tamamlanacağını müjdelerken aynı toplantıda
dönemin Hazine Maliye Bakanı Nebati de hattın 2024 sonunda açılacağını yineliyordu…
Gelelim o mega projeler yerine küresel ısınma ve yetersiz yağış sonucu gittikçe çok daha önemli hale
gelen ve bundan böyle tüm kent dinamiklerinin var güçleriyle takip etmeleri gereken hayati projeye:
Süründürülen diğer yatırımlar gibi yıllardır geciktirilen Berdan Irmağı üzerinde kurulu Pamukluk
Barajından bırakılan sulardan beslenecek Pamukluk Sulama ve Mersin’ e içme suyu tedarik edecek
olan isale hattıyla arıtma projelerine…
2025 yatırım programında Berdan Irmağı üzerindeki Pamukluk havzası kapsamında sulama ve içme
suyu iki ayrı proje olarak yer alıyor…
Mersin il geneli toplam narenciye ekim alanı 360 bin dekar iken, o sulama projesi devreye alınmadığı
için katma değeri düşük buğday-arpa gibi ürünler ekilebilen 184 bin dekar (18,4 bin hektar) araziye
hayat anlamına gelecek su akıtılabilse, avokado gibi katma değeri yüksek meyve yetiştirilecek…
Bir ton buğdayı bugün 250 dolara dışarıya satamazken, avokadonun tonundan 5 bin dolar elde etmek
mümkün…
Ve atıl bekleyen böylesi potansiyeli yüksek Mersin’ in narenciye ekilen tüm sahalarının yarısından
büyük bir alandan söz ediyorum..
Peki, Pamukluk Sulama projesi ne durumda ve 2025 yatırım programında ayrılan ödenek ne kadar?
2009’ da başlayan yatırımın bugünkü fiyatlarla toplam maliyeti 2025 fiyatlarıyla 6,4 milyar TL….
Bugüne kadar aktarılan kaynak 2 milyar 560 milyon ve 2025 yatırım programında ön görülen para 1
milyar…
Aynı programda projenin tamamlanma tarihi olarak 2028 veriliyor…
1,3 milyar metreküp su rezervine sahip Berdan ırmağından Mersin’ in içme suyu olarak yararlandığı
miktar 65 milyon metreküp civarı…
Bir başka ifadeyle Berdan denize akıyor ve biz bakıyoruz…
Altından daha değerli sularla toprağa can vermek, tüm yatırımları bir yana bırakıp Berdan sularını
bölge halkının refahına akıtmak mümkünken, biz kent içinde birbirlerinden uzaklıkları 3-5 km
tutmayan, seçim hesapları, siyasi mühendislik amaçlı ihdas edilen kaynak israfından başka da işlevleri
olmayan ilçe kaymakamlıklarına büyük büyük hükümet konakları inşa ediyoruz.
Pamukluk sulama projesinin önemi ve Mersin’ e ilave içme suyu sağlayacak isale hattı ile arıtma
projelerine 2025 yatırım programında tahsis edilen ödeneklerle bekleyen diğer Mersin yatırım
projeleri sonraki makale konusu olsun…
