ABD' de radikal yeni sağda konuşlanan teknotiranlar, Obama dönemi daha da büyüyüp gelişmesine yine ABD eliyle olanak sağlanan ve ABD desteğiyle yaratıldığına inandıkları, bugün 'artık Frankenstein olarak gördükleri Çin' in ne pahasına olursa olsun kontrol edilmesi gerektiğine inanıyorlar..

Bunun için her türlü adımı atmaktan çekinmeyecekler, Trump'ın seçim kampanyası sırasında Haziran 2024' te dile getirdiği "Çıkın ve oy verin! Sadece bu seferlik. Bir daha bunu yapmak zorunda kalmayacaksınız! Dört yıl daha, biliyor musunuz? Her şey düzelecek, daha iyi olacak, bir daha oy vermek zorunda kalmayacaksınız." vaadi aslında patavatsızca sarf edilmiş bir cümle değil, zihninde önemli yer işgal eden 'ömür boyu başkanlık' hedefinin de dile yansıması..

Makaleyi kaleme aldığım bugün medyaya düşen ve sağlık kontrolü sonrası yaptığı 'kalbim ruhum çok iyi, beyin sağlığım harika' açıklaması da 'ben daha uzun süre bu işi sürdürürüm' söylemiyle örtüşüyor..

Trump'ı başkan olarak sahaya sürenler stratejik yolculuğun 3-4 yılda tamamlanmayacağını çok iyi biliyorlar..

ABD bu süreçte mümkün olduğunca içe kapanacak.

Küreselleşmenin mucidi ve Dünya Ticaret Örgütü'nün kurucu babası artık içe kapanmayı, yarattığı kurumları kendi eliyle yıkmayı deneyecek..

Ancak iş gelip Çin'in frenlenmesine dayandığında -ki bütün meselenin can alıcı noktası tam da burası- atı alanın Üsküdar'ı geçtiği gerçeğiyle yüzleşmeleri kaçınılmaz..

Çin' den 'aman dilemesini' beklerken, 1973 petrol krizi ardından yükselişini hızlandıran Japonya' ya diz çöktürdükleri uzlaşmanın benzerini hayal ediyorlarsa, büyük bir yanılgı içinde olduklarını zaman içinde dramatik biçimde görecekler.

Çin, Japonya' dan farklı olarak sadece çok büyük bir üretim kapasitesine sahip değil, aynı zamanda teknolojik gelişmenin en büyük göstergesi olan buluşlar ve patent sayıları bakımından ABD bir yana tüm dünyayı katlamış durumda.

Bugün dünyada her yeni 100 patent başvurusunun 55’ e yakını Çin, 16’sı ABD kaynaklı..*

Çin şimdilik askeri hegemon güç olarak ABD ile boy ölçüşemeyecek durumda ama bu bildiğimiz fiziki ordular anlamında geçerli..

Oysa savaşlar artık orduların karşı karşıya gelmesiyle gerçekleşmiyor.

Siber savaşlar, uzay yarışı, genetik ve mikrobiyoloji sahasında Çin bek çok alanda ABD ile çekişirken, 5G teknolojisi, elektrikli arabalar ve petrole alternatif yenilenebilir enerji alanlarında fark atmış bulunuyor..

Çip teknolojisinde ise Tayvan'ı kontrol etme dışında (ele geçirme ikinci aşamada gerçekleşecek) kendi üretimini sağlayacak konuma gelmesi çok uzak değil...

Trump ve kendisini destekleyip iş başına geçiren teknotiranlar Çin'i diz çöktürme planları yaparken, tedarik zincirini besleyen en büyük halkanın kopması anlamına gelecek Çin' siz bir dünyada yok olacaklarını kısa zamanda yaşayarak öğrenecek, o gerçekle yüzleşecekler..

Çin' in olmadığı bir tedarik zincirinde Apple iPhone üretemez, Tesla araba tasarımlarıyla masada kalır, kaporta ötesine geçemez..

Tedarik ve üretim zincirinde Çin' in yerine bilişimde Hindistan, emek yoğun ürünlerde Mısır' ı ikame etme hesapları da tutmaz..

Trump ve destekleyici zümrenin Dimyat' a pirince giderken, evdeki bulgurdan olma olasılıkları sanılandan da yüksek..

Kaldı ki içten kapanmacı ve Avrupa lokomotifleri İngiltere, Almanya, Fransa'yı oyun dışına itmeye kalkan Trumpist hamleler sonunda ABD'nin, yeni ticari ittifaklar geliştirecek Çin' e karşı açığa düşme olasılığı da hafife alınmayacak kadar güçlü...

Almanya'nın dünyaya açılan kapısı Hamburg limanıyla Avrupa' ya çengel atan Çin, çok daha güçlü ortaklıklarla zayıf düşen kıtaya yeni soluk getirmesi, düne kadar hayal görünen ittifakların oluşması, kartların yeniden dağıtılacağı önümüzdeki günlerde olanaksız mı?

Tüm dünyada nefeslerimizi kesecek, dengelerin yıllar bir yana dakikalar içinde değiştiği yeni bir dönemden geçiyoruz..

Bu öyle bir dönem ki, yakın zamanda tanık olacaklarımız korkarım ki pandemi ile başlayıp, Rusya'nın Ukrayna işgali, İsrail'in Hamas gerekçesiyle tüm Ortadoğu haritasını yeniden şekillendirdiği gelişmeleri mum ışığında arayacağız..

Uçak yolculuğunda kalkış ve iniş dışında uçak türbülansa girdiğinde de kemerler bağlanır..

Bu şimdilik sonu meçhul uçuşun hangi aşamasında olduğumuzu uçağı kullananların da bildiği şüpheli..

O nedenle kemerleri bağlayın derim...

Abdullah Ayan 12 Nisan 2025

* patent başvuru sayıları 2023    

Çin 1.619.268

ABD 594.340    

Japonya 289.534

Güney Kore 237.633

Hindistan 77.068

Almanya 57.213

Kanada 38.052

Avustralya 32.284

Rusya 26.924

Brezilya 24.759

Hong Kong 20.164

B. Krallık 19.485