Okuduğum bir haberde Yargıtay’ın hakaret saymadığı kelimeler sıralanıyordu. Pek de nezaket içermeyen bu kelimeler nedense dikkatimi çekti. Kelimelerden bazıları:
‘Hıyar, Karaktersiz, Ahlaksız, Dingil, Allah belanı versin, Dönek, Embesil, Seni hakem yapanı…, Tedavi edilmen gerekir, Terbiyesiz, Şizofren, Dinsiz, Fırfır, Gevşek oğlu gevşek, İmansız, Çingene, Hanzo, Zibidi, Terbiyesiz, Defol, Bunak, Gıcık, Yalaka, Düzenbaz, …’
İnsanları incitebilecek bu kelimeleri okuduktan sonra haber içeriğinin doğruluğunu öğrenebilmek amacıyla ufak bir araştırma yaptım. Bu araştırma sonucunda hakaret sayılmayan kelimelerin daha da fazla olduğunu gördüm.
Hakaret, Türk Ceza Kanunu'nun 125. maddesinde "bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına zarar verebilecek bir fiil, olgu, yakıştırma veya söz" olarak tanımlanmaktadır.
Sosyal medyanın, yoğun trafiğin, stresli iş ortamının hayatımıza etki ettiği günümüzde yaşanılan iletişim problemleri bazı tartışmalara hatta kavgalara da neden olmaktadır. Bu sinir anları sırasında ağızlardan çıkan kelimeler ise olayın yargıya taşınmasına sebebiyet verebilmektedir. Hakaret suçu iddiasıyla şikâyet edilen durumlarda, asliye ceza mahkemesi kelimelerin hakaret niteliği taşıyıp taşımadığını, olay veya durumda failin hakaret etme kastı ile hareket edip etmediğini araştırarak şahıslara ilgili hükümleri uygulamaktadır. Yaşanılan durumlarda önemli olan fiilin şahsı toplum içinde değersizleştirme veya itibarını zedeleme niteliği taşıyıp taşımadığıdır. Sosyal medya kullanımının da arttığı bu dönemde birçok kişi bu ayrımı bilemediğinden adliyenin yolunu tutabilmektedir.
Tabi ki sarf edilen sözlerin kime, hangi amaçla söylendiği, hangi ortamda söylendiği önem taşımaktadır. Suç unsuru taşımadığına kanaat getirilen sözcükler ise kaba ve nezaket dışı olarak kabul edilebilmektedir.
Alınan bazı kararlara istinaden hakaret içermediği belirtilen sözcüklere örnek vermeye devam edelim:
‘Haysiyetsiz, Nankör, Adın batsın, Kukla, Adam değilsin, Sana diploma verenin, Eşkıya, Kim oluyorsun, Tombaladan müdür, Dört gözlü, Suratsız seni, Beceriksiz herif, Siz kimsiniz lan, Cins midir nedir, Meziyetsiz, Seni paramla satın alırım, Karaktersiz, Lanet, Aç gözlü, Görmemiş, Karı gibi adamsınız, Allah belanı versin, Aciz zavallı insansın, Şu haline bak, Şizofren hastasısın, iki ruhlusun, doktora git, Siz genişsiniz…, Amele karısı…, Delikanlı değilsin, Oynaşma, …’
Hukuka göre hakaret içermediğine kanaat getirilen incitici kelimeler listesi uzayıp gitmektedir. Bu listeye ekranlardan sıkça duyduğumuz şu kelimeleri eklememizin de yanlış olmayacağı kanaatine varıyorum. ‘Sürtük, Çürük, Cibilliyetsiz, Namert, İllet, Zillet, Çapulcu, Terörist, Geri zekalı, Sanatçı müsveddesi, haysiyetsiz, sefil,…). Zira bu sözcükler hakaret içermiş olsalardı ekranlarda sıkça gördüğümüz siyasetçiler bu kelimeleri kullanmazlardı.
Günümüzde daha çok özlemini duyduğumuz nezaket sözcükleri, kısa, öz ve anlamlı ifadelerdir. Bu ifadelerle karşımızdaki insana verdiğimiz değeri, saygımızı göstererek sağlıklı bir iletişim kurabiliriz. Özellikle de çocuklarımızın hem aile içinde hem de okullarımızdaki eğitim sürecinde ‘nezaket dilini’ kazanmalarına olanak sağlayarak toplumumuzda bu değerimizi yaşatabiliriz.
Unutulmamalıdır ki:
Her şey incelikten, insan kabalıktan kırılır. (Mevlana)
Kaynaklar:
https://kadimhukuk.com.tr/makale/hakaret-sayilmayan-kelimeler-yargitay/
https://barandogan.av.tr/blog/ceza-hukuku/hakaret-sucu-sayilmayan-kelimeler-ve-sozler.html
https://www.istanbullu.av.tr/hakaret-sayilmayan-kelimeler-nelerdir
